Пишува: Џелал Незири
На ист датум треба да се одржат и парламентарни и претседателски избори. Така беше во 2009 година, кога претседателските избори се поклопија со локалните. Доколку се организираат посебно ќе се потрошат 8 милиони евра повеќе. Последните парламентарни избори чинеа 9,2 милиони евра, а за претседателските избори во 2019 година беа потрошени 7,9 милиони евра.
Во овој момент опозицијата со право ги бара во ист ден. Дополнителни милиони од буџетот не се потребни само за спроведување на некоја партиска стратегија.
Доколку тие се одржат во еден ден, тогаш вториот круг од претседателските избори ќе се одржи истиот ден со парламентарните избори. Ова го прави првиот круг многу сериозен и влијателен во изборниот епилог за пратениците бидејќи се одржува на само две недели пред парламентарните избори. Ова ја прави трката за претседател уште пожешка, но во исто време и повеќе повнимателна. Резултатите од првиот круг може да бидат основа за постизборните парламентарни математики, па секој погрешен чекор може скапо да ги чини политичките партии.
Се очекува ВМРО-ДПМНЕ да излезе со Гордана Силјановска, истата кандидатка која се кандидираше во 2019 година, а СДСМ со актуелниот претседател Стево Пендаровски. Се очекува ДУИ и АзА да излезат со заеднички кандидат, а учество на претседателските избори најави и албанскиот опозициски блок, Европското движење за промени.
Темата која деновиве се актуелизираше во медиумите е дали политичките партии ќе користат националистички речник за да соберат гласови. Партиите се прагматични, иако во одредени ситуации може да изгледаат дека декуваат емотивно. Нивната главна цел е победа на избори, што е сосема легитимно. Тие се водат од анкети и го следат расположението на гласачите. Тие не се трудат да информираат или едуцираат, туку што е можно посилно да ги артикулираат ставовите на граѓаните за главните теми, кои често се засноваат на лажни или непотврдени информации. Во период кога за неколку месеци ќе имаме двојни избори, веќе стана нормално да се користи секоја тема која носи лесни гласови. Етнонационализмот е секогаш алатка за јавно замаглување и дефокусирање од клучните прашања и прашања. Ако анкетите ја покажуваат Бугарија како најнепријателска земја, тогаш партиите го зајакнуваат антибугарскиот наратив за да добијат што е можно поголема поддршка од ова расположение. Тоа значи отфрлање на Францускиот предлог и силно противење на уставните измени со цел етничките Бугари да станат дел од Уставот.
Сепак, мислам дека на овие избори партиите нема да го имаат тој луксуз за да ги користат етничките чувства за изборни цели. Преплетувањето на претседателските и парламентарните избори го оневозможува тоа, особено за македонскиот политички блок. На пример, ако ВМРО-ДПМНЕ или СДСМ ја користат националистичката карта, тогаш нивните претседателски кандидати не треба да сметаат на гласовите на Албанците во вториот круг, кои се одлучувачки.
Но, етнонационализмот се уште е присутен во јавниот дискурс поради тоа што се продава кај значителен дел од гласачите. Омразата и стравот од „другиот“ се техники за собирање гласови, не само кај нас. Овој дискурс ќе биде присутен и во овој предизборен период, но не со голем интензитет како досега.
Европеизацијата на општеството и државата, реформите, борбата против корупцијата, интеграцијата во ЕУ – се очекува да бидат главни теми на овие избори. Ова е предупредување за поинаква, поконструктивна кампања.