Марк Руте ќе биде следниот генерален секретар на НАТО, откако сите 32 членки на алијансата се согласија дека холандскиот премиер во заминување ќе го наследи Јенс Столтенберг.
По поддршката од Унгарија и Словачка во вторникот, Романија ја потврди својата поддршка за Руте во четвртокот, при што романскиот претседател Клаус Јоханис ја повлече својата кандидатура за главната функција во НАТО.
За време на состанокот на Врховниот совет за национална одбрана, Јоханис рече дека ги известил сојузниците на НАТО за повлекувањето на неговата кандидатура.
Руте ќе го преземе раководството на НАТО во критичен момент. Неговата нова работа ќе започне до 2 октомври, нешто повеќе од еден месец пред изборите во САД, кои ќе ја обликуваат судбината на воената алијанса која служеше како најуспешното одвраќање на Источна Европа за агресивната Русија. Поранешниот американски претседател Доналд Трамп, актуелен републикански кандидат, вети дека ќе остане во НАТО, но се закани дека ќе ја прекине американската помош за Украина доколку биде реизбран.
Набљудувачите, сепак, му признаваат на Руте дека бил „омилен на Трамп“, благодарение на неговата способност да склучува договори со политичари од различно потекло, дури и да ги заработи тогашните пофалби на Трамп: „Ми се допаѓа овој човек!
Потврдувањето на Руте, исто така, значи дека прашањето за наследувањето ќе се расчисти пред јули кога лидерите на НАТО ќе заминат за Вашингтон за да ја одбележат 75-годишнината од алијансата.
Потрагата на Руте за највисокото место во НАТО беше долго патување. За оваа функција тој води кампања од ноември минатата година.
Руте беше критикуван дека не е доволно активен во барањето поддршка од источноевропските земји, кои ја доведуваа во прашање неговата поддршка од 2014 година за рускиот проект за гасоводот Северен тек 2.
Руте, исто така, постојано не успеа да ги доведе холандските одбранбени трошоци до целта на НАТО од 2 отсто од БДП во текот на неговата 14-годишна премиера на петтата по големина економија во ЕУ. Според најновите податоци на НАТО, Холандија конечно се очекува да ја исполни таа цел оваа година.
Романскиот претседател Јоханис ја фрли капата во рингот во доцна фаза. Кога ја објави својата кандидатура во март, две третини од сите сојузници на НАТО веќе застанаа на страната на Руте. Во текот на неговата тримесечна трка, Јоханис имаше само еден глас меѓу 32-та сојузници – оној на унгарскиот премиер Виктор Орбан, кој го искористи своето задржување за да добие моќ и да обезбеди отстапување на Унгарија од задачите и финансирањето на НАТО на НАТО за Украина.
Изборот на Руте, исто така, следи по долг процес во кој мандатот на Столтенберг беше продолжен четири пати.
Во 2017 година, сојузниците избраа да го продолжат мандатот на генералниот секретар до крајот на септември 2020 година. Во 2019 година, тие го преместија тој датум во септември 2022 година. Руската инвазија на Украина поттикна уште едно продолжување, кое требаше да трае до септември 2023 година. Во јули минатата година година, сојузниците на НАТО се согласија да го продолжат мандатот на Столтенберг како генерален секретар за една година.
„Многу сум убеден дека Алијансата ќе има добар наследник“, изјави Столтенберг за POLITICO минатата недела.