Пишува: Јануш Бугајски
Во својата кампања за спроведување на српска доминација на Западен Балкан, владата на Вучиќ го блокира напредокот на регионот кон пристапување во Европската унија. Белград пресметува дека членството во ЕУ за која било соседна држава ќе го намали нејзиното влијание, ќе ги зголеми економските разлики со стагнантната Србија и ќе ја подигне улогата на земјите кои се борат против руското влијание во Европа.
Примарни цели на Белград во неговата антипристапна кампања се Босна и Херцеговина и Црна Гора. Во исто време, Косово е постојано под притисок со цел да ја испровоцира нејзината влада, да предизвика спорови со претставниците на ЕУ и да ја скрши државата за да не може да се квалификува за влез во ЕУ во иднина. Во Босна, српскиот ентитет не е само отскочна штица за составување на поголема Србија, тој е исто така средство за поткопување на централната власт во Сараево и попречување на државата од остварување на нејзините амбиции за ЕУ. Република Српска ги поздравува фондовите на ЕУ за да ја одржи во живот, но нема да дозволи Босна да ги постигне сите критериуми за членство.
Иако Босна е кандидат за влез во ЕУ од 2022 година и Брисел начелно се согласи да ги отвори пристапните преговори, не се исполнети сите услови поставени од Комисијата на ЕУ. Мора да се очекуваат дополнителни одложувања бидејќи претставниците на РС и нивните хрватски националистички соработници можат да ги блокираат неопходните реформи или да создадат нови контроверзии за да го одложат процесот. Белград и Бања Лука заклучија дека влезот на Босна во ЕУ ќе ја порази нивната цел за целосна поделба на државата.
Белград, исто така, е решен да ја задржи Црна Гора надвор од ЕУ, особено затоа што земјата сега е примарен регионален кандидат за пристап. Коалициската влада во Подгорица содржи српски националисти кои стравуваат дека независноста на Црна Гора ќе се зајакне преку влезот во ЕУ и дека нејзината економија ќе расте преку пообемно финансирање од ЕУ и странски инвестиции. Ова би го поткопало наративот дека блиските врски со Србија и Русија ѝ користат на Црна Гора.
Меѓу тактиките за попречување на напредокот на Црна Гора во ЕУ, парламентот на земјата во мај усвои резолуција за геноцид со која се изедначуваат германските и хрватските концентрациони логори од Втората светска војна. Овој потег ја налути хрватската влада. Загреб тврдеше дека намерата не била да се оддаде почит на жртвите или да се поттикне помирување, туку да се добијат политички поени за српските партии во Црна Гора. Резолуцијата беше предложена од Андрија Мандиќ, претседател на Собранието и лидер на партијата Нова српска демократија, која одржува блиски врски со Вучиќ. Усвојувањето на резолуцијата беше услов за продолжување на српската поддршка за коалициската влада.
Белград пресметува дека ваквите провокативни потези на Подгорица ќе го убедат Загреб да го блокира патот на Црна Гора кон ЕУ. Резолуцијата исто така беше дизајнирана да го минимизира или контекстуализира геноцидот во Сребреница и со тоа да ги оштети односите со бошњачката заедница. Ова може да ги поттикне регионалните тензии и со Хрватска и со Босна од кои корист ќе има само Србија. Во наредните месеци може да се очекуваат и други провокации од српските партии кои ќе го попречат процесот за влез на Црна Гора во ЕУ.
Самата Србија нема реални изгледи за членство во ЕУ, особено поради нејзиното негирање на независноста на Косово и нејзината позитивна позиција кон режимот на Путин. Навистина, Белград продолжува да се дисквалификува со негување поблиски безбедносни и економски врски со Москва. За време на неодамнешната средба со Путин во Владивосток, српскиот вицепремиер Александар Вулин изјави дека Србија под Вучиќ никогаш нема да воведе економски санкции кон Русија, никогаш нема да стане членка на НАТО и никогаш нема да дозволи да се направат какви било „антируски“ акции. спроведено од нејзина територија. Во превод, тоа значи дека Белград ќе дозволи од Србија да се покренат субверзија, корупција и информативни офанзиви на Кремљ против нејзините соседи. Вулин дури и ја покажа својата послушност кон Путин тврдејќи дека Србија нема да постои без Русија.
Претставниците на ЕУ јасно ставија до знаење дека интимните врски на Србија со Русија се некомпатибилни со вредностите на Унијата и со процесот на пристапување на земјите кандидати. Конкретно, пофалбите на Вулин за геноциден режим ги одбива членките на ЕУ кои секојдневно се соочуваат со заканите на Москва, како што се Полска и трите балтички држави. Додека Вучиќ останува на власт, Србија нема да биде прифатена за членство во Унијата. Затоа, Белград е решен да го спречи пристапувањето во ЕУ на соседите за кои тврди дека се дел од Србија, а со тоа и компонента на „рускиот свет“.
Извор: The Geopost