Светскиот економски форум во Давос оваа година е заборавен, бидејќи неговото место го зазема инаугурацијата на Доналд Трамп на 20 јануари, најпосакуваниот настан на годината.
Пишува: Дејвис Ричардсон
Наместо на Светскиот економски форум, светските лидери и извршни директори ќе се соберат во Вашингтон за инаугурацијата на претседателот Доналд Трамп. Американските технолошки гиганти ќе организираат сателитски настани, додека странските дипломатски претставници ќе создадат простории за донесување одлуки во хотелите „Вилард“ и „Волдорф Асторија“.
Додека лидерите се обидуваат да придобијат наклонетост од новата администрација на Трамп, важно е американските официјални лица да ги препознаат долгогодишните поддржувачи на Вашингтон, наспроти привремените пријатели кои се појавуваат само кога политичкиот ветер се менува.
И покрај разликите во реториката, постојат структурни конзистентности во американската надворешна политика, без разлика на политичката боја на администрацијата. Тоа вклучува трендови како „пријателско насочување“ и преместување на производствените бази во сојузнички земји, како и растечкиот хард-курс кон оската на Кина, Русија и Иран.
Клучни земји, особено Северна Македонија, се истакнуваат како силни сојузници на САД, дури и ја зајакнуваат својата посветеност кон американските вредности во пресрет на преземањето на функцијата од страна на Трамп. Официјалните лица треба подетално да ги анализираат како способностите на овие сојузници за производство на оружје се вклопуваат во стратешките интереси на Белата куќа, за да се обезбеди поголемо одвраќање против противниците и да се понуди дополнителен потенцијал за американските инвеститори со растот на нивните економии.
Зошто Северна Македонија?
На раскрсницата меѓу Европа, Азија и Блискиот Исток, Југоисточна Европа има стратешко значење. Регионот е транзитна рута за нафтоводите и гасоводите кои ја поврзуваат Европа со енергетските добавувачи на Блискиот Исток и Русија. Кина го постави Југоисточна Европа како приоритет во својата иницијатива „Појас и пат“, вложувајќи милијарди долари во инфраструктурата на балканските земји.
Според лица запознаени со ситуацијата, ова ќе биде првичен разговор за организирање директна средба меѓу двајцата лидери во наредните месеци.
Од сите земји во Југоисточна Европа, Северна Македонија има примено најмалку инвестиции од Кина, зад долгорочните членки на НАТО како Грција, дури и при споредба на економските разлики. Грција има добиено меѓу 1 и 2 милијарди долари кинески инвестиции во клучната инфраструктура – најзначајно, кинеската компанија COSCO Shipping која стекна мнозински удел во пристанишната управа на Пиреја. Северна Македонија, пак, има примено само 130 милиони долари, и тоа речиси една деценија пред да се приклучи на НАТО.
Иако стана членка на НАТО во 2020 година, Северна Македонија ги надмина некои од најголемите европски играчи во својата посветеност кон алијансата.
Според проценките на ЦИА, Северна Македонија значително го зголеми својот одбранбен буџет на 2,2% од БДП за да го достигне стандардот што го бара НАТО минатата година. Ова беше повеќе од 2,1% на Франција и Германија, двете најголеми економии на ЕУ.
Италија, пак, придонесе само со 1,5%, а сите останати членки на НАТО во Југоисточна Европа — Црна Гора, Албанија, Хрватска и Словенија — сè уште заостануваат зад посветеноста на Северна Македонија. Статистиките од Светската преглед на населението доаѓаат до истите заклучоци за растечките инвестиции на Скопје во одбранбеното производство.
Борбено подготвена армија
Освен финансиската посветеност, воените способности на Северна Македонија се практични и барани во различни конфликтни зони. Тие ја докажале својата експертиза и интероперабилност со американската армија во бројни заеднички операции во Ирак и Авганистан.
Во ноември 2023 година, Северна Македонија објави дека тренирала украински војници во своите армиски објекти и дека ќе продолжи да го прави тоа за време на руската инвазија. За споредба, членката на НАТО Грција понуди да тренира украински пилоти за F-16, но не на своја територија, додека Словенија испрати свои инструктори за обука на локации во Германија.
Хрватска, исто така членка на НАТО, првично разгледуваше отворање на своите воени бази за обука на украински копнени сили, но овој потег беше блокиран од претседателот на Хрватска Зоран Милановиќ – став што беше повторен минатиот октомври, спротивставувајќи се на официјалната мисија на НАТО.
Многу светски лидери ќе присуствуваат на инаугурацијата на претседателот Трамп. Но, не сите влади се покажале како ефективни стратешки партнери, ниту пак ги одржале своите обврски за спротивставување на влијанието од Кина и Русија. При средбите со странски лидери, официјалните лица на Трамп треба да го следат примерот на избраниот претседател и да го постават клучното прашање: Што сте направиле за Америка во последно време?
Северна Македонија покажа дека може да се издигне над својата големина, во однос на одбранбеното трошење и конкретните чекори кои ги зајакнуваат коалициите предводени од САД. Време е да се засили она што функционира.
Извор: Kyivpost.com
Превод: Инбокс7
Дејвис Ричардсон е извршен партнер во Paradox Public Relations, член на Одборот на директори на Американско-украинскиот бизнис совет. Тој има пишувано за The New York Observer, The Daily Beast, VICE, Washington Examiner, The Daily Caller, The Kyiv Independent и WIRED. Настапувал како политички коментатор на Fox News, i24 News и BBC, а бил истакнат и во New York Magazine, Forbes и POLITICO.