Претседателот на САД, Доналд Трамп, во понеделникот изјави дека Израел треба да го прекине примирјето во Газа и да ја продолжи воената операција доколку сите преостанати заложници не бидат ослободени до крајот на неделата. Оваа изјава доаѓа откако милитантната група Хамас соопшти дека ќе ја одложи испораката на заложниците планирана за сабота, што фрли нови сомнежи врз трајноста на кревкиот договор.
Говорејќи пред новинарите, Трамп призна дека Израел можеби нема да го послуша неговото барање и поставената саботна граница, додавајќи дека планира да разговара со премиерот Бенјамин Нетанјаху. Сепак, тој изрази загриженост за судбината на заложниците, предупредувајќи дека многумина нема да преживеат ако не бидат ослободени во наредните денови.
„Од моја гледна точка, ако сите заложници не бидат вратени до сабота напладне, сметам дека е соодветно примирјето да се прекине и да се вратиме на воениот ангажман“, изјави Трамп.
Оваа изјава дојде само неколку часа откако Хамас соопшти дека ќе ја одложи испораката на заложниците „до понатамошно известување“, наведувајќи наводни израелски прекршувања на договорот за примирје.
Непосредна закана
Во своето последно обраќање од Овалната соба, Трамп покажа разочараност од физичката состојба на тројца машки заложници ослободени во саботата, кои изгледале исцрпено и потхрането. Претседателот се повлече од поддршката за постепените ослободувања договорени меѓу Израел и Хамас, иако претходно самиот ја поддржа спогодбата за примирје, која стапи на сила на 19 јануари.
„Ги сакаме сите назад“, рече Трамп, одбивајќи постепени ослободувања. „Врз основа на она што го видов изминативе два дена, тие нема да останат живи уште долго. Сабота во 12 часот, а потоа ситуацијата ќе се промени драстично.“
Досега, Хамас ослободи 16 Израелци во првата фаза од договорот, во замена за ослободување на стотици палестински затвореници од израелските затвори. Дополнително, петмина тајландски заложници беа ослободени со посебен договор. Во Газа остануваат 73 од вкупно 251 лица киднапирани од Хамас на 7 октомври, вклучително и телата на најмалку 34 загинати, потврди израелската армија.
Притисок врз арапските сојузници
Трамп во понеделникот исто така се закани дека ќе ја укине финансиската помош за Јордан и Египет доколку тие не се согласија да прифатат палестински бегалци кои САД планираат да ги преместат од Газа. Египет и Јордан се стратешки безбедносни партнери на Израел и се потпираат на американска воена и економска помош.
„Ако не се согласат, можно е да ја укинеме финансиската поддршка“, изјави Трамп.
Двете земји, заедно со останатиот арапски свет, ја отфрлија предложената релокација на Палестинците, што, според планот на Трамп, ќе му овозможи на САД да ја преземе контролата врз Газа и да ја развие во „Ривиерата на Блискиот Исток“.
Реакции од регионот
Во понеделникот, висок функционер на Хамас, Сами Абу Зухри, изјави дека изјавите на Трамп за палестинските бегалци се „неодговорни“ и предупреди дека таквиот план може да предизвика регионален конфликт.
„Ваквите планови можат да ја запалат целата област“, рече Абу Зухри во интервју за Ројтерс.
Државниот секретар на САД, Марко Рубио, кој оваа недела треба да ја посети Блискиот Исток, претходно изјави дека Палестинците „ќе мора привремено да се преселат“ за време на реконструкцијата, но одби да ги поддржи постојаните раселувања. Американскиот Стејт департмент сè уште нема одговорено на барањата за појаснување за разликите меѓу ставовите на Рубио и најновите изјави на Трамп.