Собранието на Северна Македонија во понеделник изгласа иницијатива за недоверба на Весна Дамева, член на Судскиот совет, во услови на зголемена политичка нестабилност околу независноста на судството и владеењето.
Иницијативата, предложена од пратеници од владејачката коалиција и поднесена од Антонио Милошоски од опозициската ВМРО-ДПМНЕ, беше поддржана од сите 77 присутни пратеници во 120-члениот парламент. Никој не гласаше против или не се воздржа.
Политички реакции
Одлуката предизвика жестоки политички дебати, при што критичарите ја оценија како неуставен напад врз судството. Обраќајќи се пред пратениците пред гласањето, Дамева ја отфрли иницијативата како „политички мотивиран потег“ кој ќе ја продлабочи, наместо да ја реши, кризата во судскиот систем.
„Мора ли вака да газите врз живи луѓе?“ праша Дамева за време на седницата, доведувајќи ја во прашање легитимноста на парламентарната интервенција во судските работи.
Премиерот Христијан Мицкоски и неговата владејачка ВМРО-ДПМНЕ ја бранеа одлуката, истакнувајќи дека е неопходна за враќање на кредибилитетот на судството, кое е под интензивни критики за наводна корупција и неефикасност.
Оваа партија инсистираше дека отстранувањето на Дамева е неопходен чекор кон судските реформи. Милошоски тврдеше дека Судскиот совет е „политизиран“ и дека смената на Дамева е чекор кон „разградување на корумпираниот систем“.
Меѓутоа, опозициски претставници, вклучувајќи го и пратеникот на СДСМ Оливер Спасовски, гласањето го нарекоа „неуставен преседан и директен напад врз владеењето на правото“. Тој предупреди дека ваквите политички интервенции можат да ја поткопаат судската независност.
„Со оваа неуставна иницијатива, парламентарното мнозинство го дестабилизира правниот поредок“, изјави Спасовски. „Ова е опасен преседан.“
Пошироки импликации
Гласањето за смена на Дамева доаѓа во период на засилени тензии околу улогата на Судскиот совет, кој е одговорен за именување и разрешување на судии. Опозициската Демократска унија за интеграција (ДУИ) најави планови за иницирање дополнителни гласања за недоверба на судии од Уставниот суд, што предизвикува загриженост за судската независност.
Во меѓувреме, левичарската партија Левица ја поддржа смената, повикувајќи на поголема одговорност во судството. „Ова е клучен момент во борбата за владеење на правото и доверба во институциите“, изјави пратеникот на Левица, Борислав Крмов.
И покрај разрешувањето, Дамева изјави дека ќе продолжи да работи до крајот на својот мандат, што сугерира натамошни правни и политички спорови.
Гласањето за нејзината смена дополнително ја интензивира дебатата за улогата на судството во Северна Македонија, земја која е под притисок од Европската унија да спроведе судски реформи како дел од своите напори за приклучување кон блокот.