Неодамнешна анкета на српскиот Центар за истражување, транспарентност и отчетност (CRTA) откри дека 61% од граѓаните ги поддржуваат тековните протести и блокади по уривањето на настрешницата во Нови Сад, настан што дополнително ги разгоре политичките тензии.
Наодите го поттикнаа претседателот Александар Вучиќ да го предизвика опозицискиот блок да иницира необврзувачки референдум за негово отповикување, што претставува значајна промена во политичкиот пејзаж. Сепак, аналитичарите предупредуваат дека иако бројките покажуваат јавна незадоволност, тие не значат нужно дека е неизбежна промена на власта.
Протестите и растечкото народно незадоволство
Демонстрациите, кои главно ги предводат студенти наместо организирана политичка алтернатива, добија широка јавна поддршка. Неодамнешниот протест на плоштадот Славија беше најголемиот граѓански собир во Србија во овој век. Движењето доби поддршка од различни општествени сегменти, нагласувајќи го растечкото незадоволство од реакцијата на владата на кризата.
И покрај тврдењата на владата за непоколеблива лојалност на гласачите, анкетата на CRTA откри дека 10% од поддржувачите на владејачката Српска напредна партија (СНС) ги поддржуваат протестите. Аналитичарите сугерираат дека несоодветното справување на властите со кризата ја разнишало довербата кај гласачите.
Сепак, политичките експерти напоменуваат дека ова незадоволство не мора да значи изборен пораз за владејачката коалиција. „Опозицијата не успева да ја мобилизира оваа незадоволност и да понуди јасна алтернатива“, изјави Дејан Бурсаќ, истражувач од Институтот за филозофија и општествена теорија.
Можни последици врз идните избори
Вучиќ ја одржува својата популарност главно поради економскиот раст на Србија, стапката на вработеност и зголемувањето на платите, особено во споредба со економската криза за време на поранешниот премиер Мирко Цветковиќ. Сепак, неодамнешните настани ја нарушија довербата во наративот на владата, вели Бурсаќ.
И покрај растечкото незадоволство, политичкиот аналитичар Александар Ивковиќ од Центарот за современа политика смета дека изборната динамика останува непроменета. „Многумина од оние што ги поддржуваат протестите можеби нема да излезат на гласање, но движењето сепак може да ги активира поранешните апстиненти, што потенцијално би можело да влијае на идните избори“, рече тој.
Иако поддршката од 10% на владини приврзаници за протестите укажува на потенцијална група неопределени гласачи, Ивковиќ предупредува дека вистинските изборни промени зависат од тоа дали опозицијата или некоја нова политичка сила ќе успее да го преточи ова незадоволство во конкретни гласови.
„Оваа анкета покажува плодна почва за политички промени“, изјави Ивковиќ, „но дали тие навистина ќе се случат, останува да се види.“