Извршниот директор на PsiQuantum тврди дека технологијата може да донесе пробиви во борбата против климатските промени и болестите
Како и нуклеарната фузија, квантното компјутерство е револуционерна технологија која долго време е во развој — и можеби секогаш ќе биде. Но, водечките луѓе во технолошката индустрија сè повеќе веруваат дека оваа технологија ќе премине од експериментална фаза во сериозна комерцијална употреба „не за децении… туку за години“, како што изјави извршниот директор на Microsoft, Сатја Надела, минатиот месец.
Овие надежи секако може да бидат изневерени — но сепак вреди да се разбере потенцијалот на оваа технологија што може да го промени светот. За денешниот текст, разговарав со лидерот на една од најистакнатите компании за квантни компјутери, кој тврди дека квантната ера ќе биде со нас многу побрзо и со многу подлабоки последици за човечката благосостојба отколку што повеќето од нас сфаќаат.
Непредвидливото ветување на квантната ера
„Ако мислите дека ја разбирате квантната механика“, познатиот физичар Ричард Фајнман некогаш рече, „тогаш не ја разбирате квантната механика“.
Оваа досетка го отсликува сложениот карактер на оваа научна област, која покажува дека универзумот, на субатомско ниво, ги крши сите физички правила што сме ги научиле набљудувајќи го светот околу нас.
Сепак, Фајнман беше и првиот што предложи како науката за квантната механика би можела да се искористи за градење компјутери со речиси боженствена процесорска моќ. Поголемиот дел од 44-те години по неговиот основоположнички труд за квантното компјутерство, ова изгледаше како интригантна научна област без видливи изгледи да излезе од експерименталната фаза.
Но, во последните неколку месеци, серија високопрофилни најави од страна на технолошките гиганти ги разгореа очекувањата дека квантните компјутери наскоро може да бидат многу повеќе од академска љубопитност. Меѓу лидерите во индустријата, дебатата веќе не е дали квантните компјутери ќе стигнат до комерцијална примена, туку кога.
„Мислам дека светот не е сосема подготвен и не размислува доволно длабоко за ова“, вели Џереми О’Брајан, извршен директор на PsiQuantum — компанија со најголема финансиска поддршка во оваа област, која се натпреварува со имиња како Google и Microsoft.
Како функционира?
О’Брајан и неговите ривали се обидуваат да го искористат еден од најфасцинантните аспекти на квантната механика: „суперпозицијата“ на субатомски честички како електроните и фотоните.
Традиционалните компјутери претставуваат податоци со помош на „битови“ — единици и нули, кои се процесираат преку силиконски транзистори што функционираат како електронски прекинувачи вклучено/исклучено.
Наспроти тоа, квантните компјутери користат субатомски честички за создавање „квантни битови“ или „кјубити“. Според квантната механика, електронот (ако не се набљудува активно) не се наоѓа ниту на едно место ниту на друго, туку има одредена веројатност да биде на секое од нив. Слично на тоа, кјубитот не е ниту еден ниту нула, туку има математичка можност да биде и едното и другото.
Во теорија, квантните компјутери би можеле да извршат некои операции за неколку минути, за кои на денешните најмоќни суперкомпјутери би им биле потребни милиони години.
Што може да се направи со ова?
Најважната потенцијална примена на квантното компјутерство, според О’Брајан, би била моделирањето на однесувањето на сложени молекули на ниво што е невозможно со најмоќните конвенционални компјутери. Тоа би можело да има огромни последици за здравјето на луѓето, овозможувајќи развој на нови, прецизно насочени лекови со невидена ефикасност и минимални несакани ефекти.
Друга клучна примена би можела да биде во отстранувањето на јаглерод диоксидот од атмосферата за справување со климатските промени. Иако неколку компании веќе имаат развиено вакви системи, нивната цена е огромна — но би можела драматично да се намали ако квантните компјутери се искористат за идентификување на совршената супстанца за апсорпција на јаглеродот.
Патот напред
Инвеститорите на PsiQuantum треба да се воздржат од отворање на шампањското. Вродената кревкост на секој систем што се потпира на субатомски честички го прави ова застрашувачки инженерски предизвик, дури и ако PsiQuantum тврди дека нејзиниот систем, со кјубити изградени околу фотони наместо електрони, ќе биде поотпорен од оној на нејзините ривали.
А тие ривали се застрашувачка конкуренција. Google, Microsoft и Amazon во последните четири месеци најавија значителен напредок во нивните сопствени напори за квантно компјутерство.
Но, доколку PsiQuantum или некој од нејзините ривали успее да изгради квантен компјутер што функционира сигурно и во голем обем, тоа би можело да создаде важни нови можности за справување со најитните предизвици на човештвото. „Станува збор за решавање на проблеми што инаку засекогаш би биле невозможни за решавање“, вели О’Брајан.
Извор: Фајненшл Тајмс