Претседателот на Кина, Си Џинпинг, во понеделникот повика на засилување на трговската и синџирната соработка со Виетнам, во услови на глобални трговски тензии предизвикани од американските царини, започнувајќи тридневна турнеја во Југоисточна Азија.
Посетата на Си на Виетнам, која беше планирана со недели, се совпаѓа со моментот кога Кина се соочува со нови царини од 145% од страна на САД, додека Виетнам преговара за намалување на заканувачките американски тарифи од 46%, кои треба да стапат во сила во јули по истекот на глобалниот мораториум.
„Двете страни треба да ја зајакнат соработката во производството и синџирите на снабдување“, напиша Си во статија за виетнамскиот партиски весник Nhandan, објавена пред неговото пристигнување. Тој, исто така, повика на поголема трговија и поблиски врски со Ханој во областа на вештачката интелигенција и зелената економија.
Под притисок на Вашингтон, Виетнам ги заострува контролите врз некои форми на трговија со Кина, за да осигура дека производите кои се извезуваат во САД со етикета „Made in Vietnam“ имаат доволно додадена вредност во земјата.
Виетнам е клучен индустриски и производствен центар во регионот, со најголем дел од увозот од Кина, додека САД остануваат главниот пазар за извоз. Во првиот квартал од 2025 година, Виетнам увезе кинеска стока во вредност од 30 милијарди долари, додека извезе во САД 31,4 милијарди, покажуваат податоците на виетнамската царина.
Железнички врски и договори
Си ќе престојува во Виетнам од 14 до 15 април, а потоа ќе ја посети Малезија и Камбоџа. Тоа е негова втора посета на Ханој во помалку од 18 месеци, во обид да ги зацврсти односите со стратешкиот сосед кој стана привлечен за кинески инвестиции, особено по првичните американски царини наметнати во времето на Трамп.
Според заменик-премиерот на Виетнам, Буи Тхан Сон, двете земји ќе потпишат околу 40 договори во повеќе сектори. Виетнамскиот лидер То Лам, во статија објавена во понеделникот, истакна дека Ханој сака да ја засили соработката со Кина во одбраната, безбедноста и инфраструктурата – особено во железничките врски.
Виетнам се согласил да користи кинески заеми за изградба на нови железнички линии до Кина, што се смета за потег кој може да ја продлабочи билатералната трговија. Засега не е објавен конкретен заемски договор.
Кина, исто така, се надева на одобрување на своите авиони COMAC во Виетнам, откако досега се соочуваше со потешкотии да најде странски купувачи.
Во неделата, буџетската авиокомпанија VietJet и COMAC потпишаа меморандум за разбирање во Ханој, според покана до која дојде Ројтерс. Еден авион COMAC C909 во боите на VietJet и со логото на кинеската Chengdu Airlines беше паркиран на аеродромот во Ханој во понеделникот. Според нацрт-договорот, авиокомпанијата ќе изнајми два авиона со кинески екипаж за две домашни линии.
Зголемени тензии
И покрај економската блискост, тензиите помеѓу Кина и Виетнам често се појавуваат поради територијалните спорови во Јужното Кинеско Море.
Устапките на Виетнам кон САД – вклучувајќи дозвола за користење на сателитскиот систем Starlink на Илон Маск – можат дополнително да го налутат Пекинг, особено откако Ханој започна и со воведување антидампинг царини за некои кинески челични производи и го укина ослободувањето од данок за нисковредни пратки.
Двете други земји на агендата на Си – Камбоџа и Малезија – веќе се соочуваат со американски царини од 49% и 24%, и активно преговараат со Вашингтон за можни олеснувања.