Предлогот на САД за прекин на огнот во Газа, до кој дојде Ројтерс во петокот, предвидува 60-дневен прекин на воените дејства и ослободување на 28 израелски заложници – живи и загинати – во првата недела, во замена за ослободување на 1.236 палестински затвореници и предавање на останките од 180 загинати Палестинци, пренесува Инбокс7.
Документот, кој предвидува гаранции од американскиот претседател Доналд Трамп, како и од посредниците Египет и Катар, вклучува и итна испорака на хуманитарна помош за Газа веднаш по прифаќањето на договорот од страна на Хамас.
Помошта ќе ја доставуваат Обединетите нации, Црвениот полумесец и други договорени канали.
Белата куќа во четвртокот соопшти дека Израел го прифатил американскиот предлог. Израелски медиуми објавија дека премиерот Бенјамин Нетанјаху им соопштил на семејствата на заложниците дека Израел го прифатил договорот презентиран од специјалниот пратеник за Блискиот Исток, Стив Виткоф. Канцеларијата на премиерот одби да коментира.
Хамас потврди дека го примил израелскиот одговор, но соопшти дека тој „не ги исполнува ниедно од праведните и легитимни барања на нашиот народ“, вклучително и итен прекин на непријателствата и ставање крај на хуманитарната криза во Газа.
Официјален претставник на Хамас, Басем Наим, изјави дека израелскиот одговор „во суштина има цел да ја зацврсти окупацијата и да ги продолжи политиките на убивање и изгладнување, дури и во време што треба да биде период на деескалација“.
Сепак, тој рече дека раководството на Хамас „спроведува темелна и одговорна анализа на новиот предлог“.
Планот на САД предвидува Хамас да ги ослободи и последните 30 од преостанатите 58 израелски заложници кога ќе се воспостави траен прекин на огнот. Израел би ги прекинал сите воени операции штом примирјето стапи на сила, а израелската армија постепено би се повлекувала од Газа.
Претходните обиди за договор беа блокирани поради длабоки разлики меѓу двете страни. Израел бара Хамас целосно да се разоружа, да престане да дејствува како вооружена и политичка сила и да ги врати сите заложници. Хамас ги одбива овие барања и бара целосно излегување на израелската армија од Газа и официјален крај на војната.
Израелската офанзива започна по нападот на Хамас на југот на Израел на 7 октомври 2023 година, кога беа убиени околу 1.200 луѓе, а 251 Израелец беа киднапирани, според израелски податоци.
Палестинските власти во Газа велат дека израелската воена кампања досега одзела повеќе од 54.000 животи и ја оставила енклавата во урнатини.
Меѓународен притисок
Израел се соочува со сè поголем меѓународен притисок. Неколку европски земји, кои традиционално се воздржуваат од критики, сега отворено бараат крај на војната и засилување на хуманитарната помош.
Канцеларијата на ОН за координација на хуманитарни прашања (OCHA) во петокот изјави дека Израел блокира речиси целата хуманитарна помош, со многу малку готова храна што влегува во Газа – која ја нарече „најгладното место на светот“.
Виткоф во средата изјави дека САД се блиску до нов документ со предлози за прекин на огнот. „Имам добри чувства дека сме блиску до долгорочно, мирно решение на конфликтот,“ рече тој.
Примирјето од 60 дена може да се продолжи доколку не се постигне конечен договор во дадениот рок.
Висок претставник на Хамас, Сами Абу Зухри, во четвртокот изјави дека предлогот ги одразува позициите на Израел и не содржи обврски за прекин на војната, повлекување на израелските сили или непречено влегување на помош – што Хамас го бара.
Дистрибуција на помош
Фондацијата за хуманитарна помош за Газа, приватна организација поддржана од САД и одобрена од Израел, соопшти дека оваа недела испорачала над 1,8 милиони оброци и во четвртокот ја проширила својата операција на трета локација во Газа. Организацијата планира да отвори уште локации во наредните недели.
ОН и други организации за помош ја критикуваа фондацијата како недоволна и нефункционална. Нејзиното стартување оваа недела беше проследено со хаос – илјадници Палестинци се собраа на пунктовите, а обезбедувањето се повлече поради напливот.
Овој настан дополнително го зголеми меѓународниот притисок врз Израел да овозможи поголем проток на храна и да го запре военото делување.
Францускиот претседател Емануел Макрон во петокот изјави дека Франција би можела да ја заостри својата позиција доколку Израел продолжи да ја блокира хуманитарната помош за Газа.