Како што лидерите на најразвиените индустриски демократии – Канада, Франција, Германија, Италија, Јапонија, Обединетото Кралство и САД – се подготвуваат за годинешниот самит на Г7, воените конфликти, глобалната економска нестабилност и технолошките промени повторно ја ставаат групата во фокусот како потенцијален столб на светската стабилност. Но, анализата на списанието Foreign Affairs предупредува: Г7 мора итно да се реформира ако сака да биде ефикасен актор во новиот геополитички поредок.
Последниот пат кога поранешниот американски претседател Доналд Трамп присуствуваше на самитот на Г7 во 2018 година, тој го бојкотираше заедничкото соопштение, доцнеше на состаноците и го навреди домаќинот, канадскиот премиер Џастин Трудо. Пет години подоцна, со можноста Трамп да се врати на власт, европските партнери повторно се соочуваат со прашањето: дали САД остануваат гарантор на меѓународниот поредок?
Според Foreign Affairs, Г7 се наоѓа во ситуација кога мора да ја засили својата глобална улога, но со само околу 40% од светскиот БДП и помалку од 10% од светската популација, групата не може повеќе да настапува како исклучителен клуб на богати демократии.
„Со парализирани институции како Советот за безбедност на ОН, каде Русија и Кина редовно ставаат вето, а Г20 е блокиран од геополитички ривалства, потребна е помала и поефикасна структура за глобално управување. Г7 може да ја пополни таа празнина, но само ако се прошири и модернизира“, се наведува во анализата.
Притисок за проширување
Како најсериозни кандидати за членство се посочуваат Австралија и Јужна Кореја. Обете земји имаат силна економска и технолошка база, демократски системи, и значителен придонес во меѓународната безбедност – Австралија како снабдувач на критични минерали и отпорен актор во економските притисоци од Кина, а Јужна Кореја како лидер во дигиталната конкурентност и поддржувач на Украина.
Истражување спроведено од Центарот за стратешки и меѓународни студии (CSIS) покажува дека Австралија и Јужна Кореја ги надминуваат некои сегашни членки на Г7, како Франција, Италија и Јапонија, во области како што се климатските политики, дигиталната економија, одржлив развој и поддршка за Украина.
Промени без консензус
Но, не сите се подготвени за проширување. Некои членки стравуваат дека вклучувањето на нови земји ќе ја разбие компактноста и ефикасноста на групата. Освен тоа, географската нерамнотежа (шест од деветте места се држат од Европа или ЕУ институции) и недостатокот на претставници од Глобалниот Југ ја доведуваат во прашање легитимноста на Г7 како глобален лидер.
Foreign Affairs заклучува дека, ако сака да дејствува како вистински бранител на поредокот заснован на правила, Г7 мора да преземе конкретни чекори – проширување на членството, стандардизација на процедурите и зголемена координација на економските, технолошките и безбедносните политики.
Пат напред
Самитот во Италија во 2024 година резултираше со важна одлука: да се мобилизираат 50 милијарди долари за Украина преку камата од замрзнатите руски средства. Ова, според аналитичарите, покажува дека групата има капацитет за координирано дејствување кога постои политичка волја.
Сепак, како што САД покажуваат се поголем интерес за политики од типот „Америка пред сѐ“, другите членки мора да бидат подготвени да го преземат товарот на глобалното лидерство. Дали Г7 ќе биде институцијата што светот ја чека – или историски реликт на стар поредок – ќе зависи од нивната подготвеност за промена.