Во Уметничката галерија во Тетово денес беше отворена дводневната изложба „Pollution Painting – Tetovo“, посветена на темата на аерозагадувањето, организирана од Институтот „Макс ван дер Штул“ при Универзитетот на Југоисточна Европа (УЈИЕ). Настанот собра студенти, универзитетски професори, уметници, културни работници, како и претставници од Универзитетот во Бирмингем, кои со заеднички ангажман создадоа уметничка форма инспирирана од еколошката реалност во Тетово.
Изложбата претставува спој на научни податоци, дигитална технологија и визуелна уметност. Преку користење на документарна фотографија и LED светлосни уреди, посетителите можат да го искусат влијанието на PM2.5 честичките – главните загадувачи на воздухот – преку уметнички композиции кои ги претвораат реалните податоци за аерозагадување во визуелно и емоционално доживување.
„Загадувањето на воздухот не е типична тема што ја гледаме во галерии, но оваа изложба го менува тој наратив. Таа говори јасно, силно и ангажирано – и тоа преку уметност,“ рече проф. д-р Беса Арифи, проректорка за меѓународна соработка и истражување при УЈИЕ, која ја прогласи изложбата за отворена.
Проектот, кој се реализира во соработка со Универзитетот во Бирмингем и со поддршка од британската програма за истражување и иновации (UKRI), има за цел преку креативен приод да ја зголеми јавната свест за еколошките последици од загадениот воздух – особено во урбани средини како Тетово, каде проблемот е хроничен.
Градоначалникот на Тетово, Билал Касами, во своето обраќање им се заблагодари на организаторите и ја истакна важноста на вакви иницијативи во поттикнување на институционален и граѓански ангажман. „Локалната самоуправа останува отворена за соработка со Институтот и академските партнери во креирање долгорочни решенија за намалување на загадувањето“, рече тој.
Директорот на Институтот „Макс ван дер Штул“, проф. д-р Вели Креци, оцени дека проектот покажува како мултидисциплинарниот пристап – преку вкрстување на уметноста, науката и технологијата – може да доведе до опипливи резултати во градењето еколошка свест.
Посебно внимание на отворањето привлекоа студентките Лејла Адеми, Влера Исмаили и Албинота Нуредини, кои зборуваа за своето искуство во реализацијата на изложбата, опишувајќи го процесот како „едукација преку уметност и истражување“, каде креативноста се користи како алатка за активизам.
Изложбата ќе биде отворена за јавноста до 29 мај, а организаторите се надеваат дека ќе поттикне дебата за итната потреба од одржливи решенија за проблемот со загадениот воздух во Тетово и пошироко во регионот.