Да се надеваме дека следната година ќе биде подобра од таа што си заминува. Се зависи од граѓаните. Изборите на 24 април и 8 мај се моменти кога суверенитетот им се враќа во раце. Сигурно ќе биде интересна и благодетна година. Среќна Нова 2024!
Пишува: Џелал Незири
На крајот на секоја година, обично се прави резиме на настаните што го одбележаа овој период. Власта е склона секоја година да ја прогласи за „историска“, односно успешна, а опозицијата ја означува како „пропадната“ и „изгубена“. Вистината за 2023 година се чини дека е некаде на средината: помеѓу историските успеси и неуспеси.
Да тргнеме од успесите.
Почеток на работите за реализација на Коридорот 8, завршување на скрининг процесот со Европската унија (ЕУ), организација на Самитот на ОБСЕ во Скопје, зголемување на просечната и минималната плата, зголемување на пензиите, странски инвестиции…ова се факти кои говорат за успехот на оваа владејачка партија.
Но, и листата на неуспеси не е кратка.
Точно е дека имаме зголемени плати и пензии, но ова покачување не го следеше поскапувањето. Рекордна инфлација значеше дека со годинешната плата не можеме да купиме ни половина од основните прехранбени производи што ги купувавме лани.
Уставните измени во согласност со Францускиот предлог (2022) не беа усвоени. Главната обврска беше и останува вклучувањето на етничките Бугари во преамбулата на Уставот на Северна Македонија. Власта ниту успеа да ја убеди, ниту да ја „натера“ опозицијата да гласа за тие измени. Опозицијата остана на ставот да не гласа за измените потпишани од власта, а земјата остана во чекалната за започнување на преговорите со отворање на првите поглавја.
Транспарентноста на институциите е значително намалена. Законот за слободен пристап до информации од јавен карактер не се почитува, а алатката за отчетност на министерите заглавила во 2018 година. Лани, исто како и четири години претходно, јавноста немаше пристап до трошоците на членовите на Владата за ручеци, вечери, патувања, хотели…
Кога има недостиг на транспарентност и блокади во евроинтегративниот процес, обично се шири нов вид на епидемија. Од 2020 година се чини дека вакцините, епидемиите и пандемиите се главни теми за нас. Епидемија на сипаници, свински грип, пилешки грип, пандемија на коронавирус. За среќа, нивната вакцина е пронајдена.
Но, во 2023 година имаме нова епидемија предизвикана од стар вирус: корупција. Оваа епидемија постои долго време, но токму американската амбасадорка во Скопје, Ангела Агелер ја именуваше. САД, ЕУ и Обединетото Кралство веќе некое време бараат вакцина за оваа наша (регионална) епидемија. Во 2016 година беше измислена вакцина во форма на Специјалното јавно обвинителство, но и самата вакцина беше заразена. Ова беше победа на епидемијата над вакцината. Друг лек немаше. Обвинителство одамна е алатка на владејачките партии. Судовите се заробени. И институциите. Заробените институции се рај за партиите. Партиите се прагматични. Кога ќе дојдат на власт, среќно ги наследуваат од претходниот режим. Изјавите за владеење на правото и интеграцијата во ЕУ се чини дека се само изјави. Ни граѓаните не се толку за евроинтеграциите. Сите ги сакаат само придобивките од ЕУ, но не и европскиот закон.
Меѓународните претставници повторно ја бараат вакцината. Вакцината што се промовира се списоците за санкции или популарно познати како „црни листи“. Овие списоци функционираат од 2001 година. Со фокус на борбата против корупцијата, тие се ставени во функција од 2015 година. Нивниот ефект засега не е како на вакцина. Тие листи се повеќе терапија за заразените. Вакцината ќе биде кога ќе се изгласаат двете законски измени во сферата на регулирање на санкциите, со кои тие санкции автоматски ќе бидат законски спроведливи и во земјава. Замислете замрзнување на имотот стекнат со злоупотреба од 1991 година до сега. Конфискацијата потоа е лесно. Ова изгледа како утопија, но вакцините досега имаат повеќе победи отколку вирусите.
Да се надеваме дека следната година ќе биде подобра од таа што си заминува. Се зависи од граѓаните. Изборите на 24 април и 8 мај се моменти кога суверенитетот им се враќа во раце. Сигурно ќе биде интересна и благодетна година. Среќна Нова 2024!