Распространетата инфлација и економската несигурност поттикнаа многу турски компании да се преселат во Египет, кој нуди далеку пониски трошоци за работна сила, поедноставен визен режим и подобар пристап до меѓународните пазари, пишува Дојче веле.
Односите меѓу турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган и неговиот египетски колега, Абдел Фатах ел-Сиси, се ледени со години.
Кога демократски избраниот египетски претседател Мохамед Морси беше сменет од функцијата од тогашниот генерал Абдел Фатах ел-Сиси во 2013 година, Ердоган веднаш застана на страната на затворениот лидер поврзан со Муслиманското братство, нарекувајќи го ел Сиси пучист, убиец и тиранин.
Ердоган го усвои гестот со раката со потпис на Муслиманското братство и често со омаловажување ги нарекува турските опозициски политичари како Ел Сиси во израз на омраза кон новиот египетски претседател.
Египет, пак, ја обвини Турција дека го поддржува исламистичкото Муслиманско братство и им дава безбедно засолниште на неговите членови.
Земјите ги поддржаа спротивставените страни во конфликтот во Либија.
Египет и Турција исто така беа во несогласување за екстракција на гас во Средоземното Море.
Но, и покрај овие разлики, сега се случува затоплување на египетско-турските врски бидејќи светот трпи повеќекратни кризи и економиите на двете земји продолжуваат да се борат.
Турско-египетските врски се подобруваат
Пред една година, египетската и турската бизнис делегација се сретнаа за прв пат по девет години. Оттогаш, врските стануваат сè посилни.
Турските компании со години се незадоволни од состојбата на турската економија, бидејќи политиката на ниските каматни стапки на претседателот Ердоган продолжи да ја зголемува инфлацијата, која во моментов е официјално 61,5%. Високите трошоци за гориво и неизвесноста околу каматните политики на централната банка го отежнаа проблемот.
Новиот министер за финансии на Турција, Мехмет Шимшек; и новиот шеф на Централната банка на Турската Република, Хафизе Гаје Еркан, исто така, не можеа да создадат стабилност – и покрај тоа што иницираа враќање на конвенционалната економска политика. И двајцата велат дека турската економија ќе ја врати стабилноста и ќе се врати на едноцифрени стапки на инфлација во 2025 или 2026 година. Сепак, многу компании не се подготвени да ја поднесат таквата неизвесност.
Турските компании се соочуваат со растечки производствени трошоци, високи цени на горивото и непредвидливи девизни и каматни политики. Затоа, многумина размислуваат да се преселат во странство.
Египет, на пример, нуди многу пониски трошоци за работна сила и производство од Турција. Уште повеќе, во април, Египет ја отстрани потребата турските граѓани да добијат виза пред да влезат во земјата.
Досега турските инвестиции во Египет оваа година изнесуваа вкупно 2,5 милијарди долари (2,2 милијарди евра). Се проценува дека тие би можеле да пораснат до 3 милијарди долари (2,7 милијарди евра) до крајот на 2023 година.
Турските компании кои работат во Египет, исто така, имаат можност да се вклучат во трговија без тарифи со трети земји, што ќе им овозможи да влезат на нови пазари.
„Египет веќе беше атрактивна земја за водење бизнис, но укинувањето на визите за турските граѓани означи вистинска пресвртница“, изјави за ДВ претседателот на Турско-египетскиот деловен совет, Мустафа Денизер. Турските компании долги години бараа да се преселат во други земји во обид да останат конкурентни, рече Денизер, додавајќи „Со воспоставувањето на [египетскиот] безвизен режим, сега има голема динамика [тие да се преселат таму] .
Денес, 35 турски индустриски претпријатија работат надвор од Египет и остваруваат годишен обрт од повеќе од 1,5 милијарди долари (1,3 милијарди евра), рече експертот.
Според Денизер, турските компании со седиште во Египет би можеле да влезат во низа различни пазари, благодарение на договорите за слободна трговија со САД, ЕУ, Јужна Америка и некои африкански земји.
Работата во Египет чини една третина од онаа на Турција
Во Турција, просечните месечни трошоци за работна сила се околу 500 американски долари (459 евра) по работник – во Египет, трошоците за работна сила се само 150 долари (137 евра). Трошоците за гориво се исто така далеку пониски во Египет. Затоа големите турски компании како Арчелик, Шишеџам, Темса и Јилдиз холдинг веќе го преселија производството таму.
Темса, на пример, прави автобуси и комбиња во Египет и ги извезува во остатокот од светот, велат од компанијата. Локалниот бренд за слатки Pladis на Yildiz Holding ужива голем успех на египетскиот пазар, вториот по големина во регионот на Блискиот Исток/Северна Африка (MENA). Јесим Текстил, пак, работи фабрики за облека во Каиро, Александрија и Исмаилија, снабдувајќи ги своите производи за многу светски познати спортски брендови. Електричниот гигант Arcelik, познат во Европа по својот бренд Beko, неодамна инвестираше 100 милиони долари (91 милион евра) во новата египетска фабрика на која треба да започне со работа до крајот на годината. Дополнителни инвестиции најавија и Iskefe Holding, LC Waikiki, Eroglu Group и многу други.
Околу 70.000 луѓе во Египет веќе работат за турски компании, не сметајќи ги оние вработени кај добавувачите. Третина од целиот текстил и облека во Египет сега се произведува во турски фабрики.
Турските компании добредојдени во Египет
Денизер, кој работи во текстилната индустрија, вели дека турските компании добиваат топло добредојде во Египет. „Нашите компании се многу добро примени и згрижени таму”.
Турските компании, сепак, се соочуваат со недостиг на девизи во Египет. Овој недостаток на долари значи дека турските компании кои произведуваат стоки за домашниот пазар во Египет често добиваат одложени плаќања. Турските и египетските централни банки во моментов преговараат за решавање на проблемот, изјави Денизер за ДВ.
Во октомври турскиот министер за трговија Омер Полат и деловна делегација отпатуваа во Египет. Ибрахим Буркај, претседател на Комората за трговија и индустрија во економски моќниот град Бурса, го придружуваше.
„Нашата цел е да го зголемиме обемот на египетско-турската трговија на 15 милијарди долари (13,7 милијарди евра) во следните пет години“, рече Буркај. Минатата година таа изнесуваше 7 милијарди долари (6,4 милијарди евра).
Компаниите од Бурса се фокусираат особено на два сектора: автомобилската и текстилната индустрија, според Буркај. „Имаме можност да соработуваме и со египетски компании во други земји“, додаде тој. Буркај рече дека гледа голем потенцијал и на египетските трговски саеми. „Можеме да имаме корист од долгогодишното искуство во оваа област“, рече Буркај, додавајќи дека плановите за голем саем за текстил и ткаенини веќе се во фаза на работа.