Пишува: Ставрос Тзимас / Катимерини
Знаците навестуваат лошо уште од почетокот во Северна Македонија, откако новоизбраната претседателка на балканската земја го започна својот мандат со непотребен удар кон Грција, предизвикувајќи бранувања на, инаку, мирните води во билатералните односи меѓу двата соседа. Седумдесетгодишната професорка по уставно право си презеде задолжение да создаде турбуленции со Атина, иако она што во моментов и треба на Северна Македонија се пријатели и сојузници, и соседи без проблеми, за да може да продолжи да напредува на својот пат кон европската Членството во Унијата – крајната цел.
Одлуката на Гордана Силјановска-Давкова да ја нарече својата земја како „Македонија“ на нејзината заклетва во неделата има смисла од некои аспекти. Тоа ги отсликува верувањата на националистичката политичарка и нејзините предизборни ветувања, иако таа ги прекрши инструкциите на собранискиот спикер, кој побара таа да положи заклетва користејќи го уставното „Северна Македонија“.
Она што нејзината одлука нема смисла е тоа што таа повеќе не зборува како обичен граѓанин, ниту како кандидат кој се обраќа на предизборен митинг. Таа е претседател и нејзината заклетва – која ја прекрши од првиот момент – е да го штити уставот на државата, која официјално се нарекува Република Северна Македонија.
Дали тоа беше патриотско грандиозност од академик кој, по се изгледа, не знае за реалноста на политиката и геополитиката, и кој стрелаше до врвот на бранот предизвикан од колапсот на социјалистите? Или беше наложена од нејзината партија – како што тврдеше во нејзината кампања – да им пркоси на неизбежните реакции од Атина, а можеби и од другите западни сојузници, кои ја признаваат земјата како Северна Македонија?
Дали второто е така ќе знаеме многу брзо, кога владата ќе положи заклетва и ќе ја даде својата прва програмска изјава новоизбраниот премиер Христијан Мицкоски. Доколку тргнат по стапките на претседателот, новата влада во Скопје ќе ја преземе целосната одговорност за нарушување на односите со Грција и секое влијание што може да го има врз односите на земјата со НАТО, кој изјави дека Договорот од Преспа не може да биде доведен во прашање.
Силјановска беше советувана – и не само од Атина – да се воздржи, па не беше изненадувачки да се слушнат шокирани шепоти од публиката, која главно ја сочинуваа странски дипломати, кога таа го игнорираше претседателот на парламентот и се заколна на уставот на земја која не не постои. Неизбежно беше и заминувањето на грчката амбасадорка Софија Филипиду од просторијата.
Се чини дека Силјановска избра да ризикува да постапи според она што ѝ го кажуваше нејзиното срце, а не според она што го бара нејзината нова титула и функција. Од неа наскоро ќе се бара да ги одобри уставните амандмани – со кои се оправдува Бугарија и со согласност на Европа – со кои се признава бугарското малцинство во Северна Македонија, уште еден договор на кој се спротивставија новиот претседател и нејзината партија.
Без оглед на тоа што следува, знаците испратени од новиот претседател во Скопје се сè само не оптимистички и новата влада на земјата ќе мора да биде подготвена да се справи со последиците.
Атина, од своја страна, треба да се воздржи од дејствување на импулс и поттикнување на националистичкиот жар на новата администрација на соседната земја.