Понеделникот (27 јануари) донесе потрес на берзите откако четботот на кинескиот технолошки стартап DeepSeek предизвика огромен интерес. Развојот на овој четбот покрена прашања за економската и геополитичката конкуренција помеѓу Соединетите Држави и Кина во областа на вештачката интелигенција (AI).
Четботот на DeepSeek вчера го зазеде првото место на листата на бесплатни апликации на „Apple Store“, откако привлече внимание како потенцијален конкурент на ChatGPT.
Аналитичари предупредуваат дека брзината со која DeepSeek напредува може да го доведе во прашање оправдувањето на огромните инвестиции на американските технолошки гиганти во инфраструктура за развој на вештачка интелигенција.
„Моделите на DeepSeek се импресивни, но не се револуционерни“, вели Стејси Расгон, аналитичарка од Bernstein. „Технологијата што ја користат е достапна и за други компании, но нивната ефикасност и ниската цена предизвикаа шокираност на Волстрит.“
Што е DeepSeek?
DeepSeek, стартап основан во 2023 година во Хангжу, Кина, го привлече вниманието со својот јазичен модел на вештачка интелигенција (LLM), што според нив, е на ниво со моделите на американските гиганти како OpenAI.
Компанијата, водена од извршниот директор Лианг Венфенг, експерт за квантитативно тргување, се пофали дека нејзиниот модел користи помалку скапи ресурси како чипови на Nvidia, со што значително ги намалува трошоците за тренинг.
Минатонеделниот извештај за новиот модел на DeepSeek, наречен R1, кој демонстрираше напредни способности за логичко размислување, го зајакна вниманието. Аналитичарите велат дека способноста на DeepSeek да конкурира со минимални ресурси предизвикува загриженост кај американските компании.
Глобалната трка и геополитичкиот контекст
Некои експерти го споредуваат успехот на DeepSeek со лансирањето на советскиот сателит Спутник во 1957 година, што ја поттикна вселенската трка. „DeepSeek R1 е момент на Спутник за вештачката интелигенција“, изјави инвеститорот Марк Андрисен.
Тој предупредува дека прекумерната регулација на AI-индустријата во САД би можела да ги стави американските компании во неповолна позиција наспроти Кина.
Сепак, не сите аналитичари се уверени дека кинескиот напредок претставува реална закана. „Технолошката иновација е важна, но нејзиното објавување има јасна политичка димензија“, вели Грегори Ален од Центарот за стратешки и меѓународни студии, истакнувајќи дека Кина сака да демонстрира отпор кон американските санкции.
Загриженост за приватноста
Австралија ја повика јавноста на претпазливост при преземањето на кинескиот четбот, наведувајќи загриженост за приватноста и управувањето со податоците. „Кинеските компании имаат поинаков пристап кон приватноста во споредба со западните ривали“, предупреди австралискиот министер за наука, Ед Хусич.
Ова потсетува на австралиската забрана за Huawei од 5G мрежата во 2018 година, што беше мотивирана од националната безбедност.
Дебатата за DeepSeek сугерира дека трката во вештачката интелигенција не е само технолошка, туку и стратешка, нагласувајќи ги геополитичките аспекти на глобалниот натпревар.