Парламентарните избори во Албанија беа конкурентни и професионално организирани, со успешно спроведување на гласање од странство за првпат, но беа засенети од широко распространета злоупотреба на јавни ресурси и институционална моќ од страна на владејачката партија, соопштија денеска меѓународните набљудувачи.
Заедничката мисија за набљудување од Канцеларијата за демократски институции и човекови права на ОБСЕ (ODIHR), Парламентарното собрание на ОБСЕ (OSCE PA), Парламентарното собрание на Советот на Европа (PACE) и Европскиот парламент (EP) оцени дека правната рамка обезбедува соодветна основа за демократски избори, но останува потребата од темелна изборна реформа.
„Правната рамка и институционалниот капацитет овозможија добро организирани избори, но избирачите немаа вистинска можност да слушнат суштински политички дебати“, изјави Фара Карими, специјален координатор и водач на краткорочните набљудувачи на ОБСЕ. Таа додаде дека кампањата била доминирана од лични напади и конфронтациски тон, што ја продлабочило јавната недоверба.
Околу 3,7 милиони избирачи беа регистрирани, вклучувајќи и речиси 250.000 Албанци во странство. Вклучувањето на дијаспората беше поздравено како важен чекор кон пошироко изборно учество. Биометриската идентификација и електронското гласање беа генерално добро прифатени, иако опозицијата изрази одредени сомнежи.
Шефот на делегацијата на PACE, Симоне Били, го пофали координираниот ангажман на Специјалната антикорупциска структура (SPAK), Јавното обвинителство и Државната изборна комисија (CEC), нарекувајќи го „историски чекор“ вклучувањето на дијаспората. Но, истакна дека е потребно зајакнување на политичката култура и довербата во институциите.
Набљудувачите ја критикуваа владејачката партија за мешање државни активности со изборната кампања, вклучувајќи објави за социјални програми и инфраструктурни проекти што им дале нефер предност.
„Овозможувањето гласање од странство е позитивен развој, но остануваат незадоволени некои клучни препораки на ОБСЕ/ОДИХР“, изјави Бјорн Седер од делегацијата на ОСЦЕ ПА.
Медиумската слобода беше ограничена поради нетранспарентно финансирање, концентрација на сопственост и политичко влијание врз уредувачката независност. Главните партии доминираа во медиумското покривање, што ја ослаби контролната улога на медиумите.
„Иднината на Албанија во ЕУ е консензус кој ретко се гледа во регионот. Но, демократскиот процес мора да се мери не само преку денот на гласање, туку и преку правичноста на целата изборна постапка“, рече Михаел Гелер, водач на делегацијата на Европскиот парламент.
Телото задолжено за изборни приговори (CSC) работело транспарентно, но со ограничено толкување на правилата, што овозможило несанкционирано користење на јавни ресурси. Координацијата меѓу SPAK, CEC и Јавното обвинителство беше подобрена, што овозможило поефикасно споделување информации.
„Иако изборите беа добро менаџирани, набљудувачите забележаа притисоци врз гласачите и злоупотреба на јавни ресурси“, изјави амбасадорот Ламберто Заниер, шеф на ODIHR мисијата. „Поларизацијата и политичкиот притисок врз избирачите го загрозуваат напредокот што беше постигнат.“
Меѓународната мисија броеше 365 набљудувачи од 47 земји, вклучувајќи 238 од ODIHR, 97 од ОСЦЕ ПА, 22 од PACE и 12 од Европскиот парламент.