Помошникот државен секретар на САД за европски и евроазиски прашања, Карен Донфрид, вели дека вооружувањето што Соединетите Американски Држави и многу други земји континуирано и го обезбедуваат на Украина имаат за цел да обезбедат дека таа е во подобра позиција да се брани себеси и нејзиниот суверен територија од агресијата на Русија. Во интервју за албанскиот сервис на Гласот на Америка, г-ѓа Донфрид, зборувајќи за степенот на последиците од војната на Балканот, наведува дека САД и Европската унија не се обидуваат да наметнат решение за состојбата на односите меѓу Косово и Србија, но да им помогне на овие две земји да донесат одлуки кои исто така се тешки
Гласот на Америка: Госпоѓо Донфрид, што научи светот додека се приближуваме до првата годишнина од руската инвазија на Украина?
Карен Донфрид: Болно е да се мисли дека не делат помалку од еден месец од една година од руската војна против Украина, а јас би истакнала три научени лекции.
Прво, научивме многу за Украина и мислам дека сите сме инспирирани од храброста и издржливоста на Украинците додека се спротивставуваат на оваа неиспровоцирана и брутална инвазија од страна на Русија. Тие не инспирираа сите нас.
Второ, научивме повеќе за Русија и сме ги виделе руските игри претходно во Грузија, во Украина во 2014 година. Но, да видиме што прави Русија со својот сосед, не само на бојното поле, туку со овие бомбардирања против цивилната инфраструктура на Украина, енергетската инфраструктура која се обидува да ја втурне земјата од 44 милиони жители во темнина и студена и горчлива зима, е едноставно неопислив ужас.
И третата работа што ја научивме е за нас самите и за единството на нашите сојузници и партнери додека се соочуваме со овој предизвик. И мислам дека тоа е и разликата на овој многу мрачен облак што ние Американците, Албанците, другите членки на НАТО, ЕУ, Јапонија, Јужна Кореја и другите земји по ред, застанавме и кажавме, ова не е во ред. Ние ќе и помогнеме на Украина да се одбрани од бруталната руска инвазија.
Гласот на Америка: Дали оваа инвазија го врати светот во ерата на Студената војна?
Карен Донфрид: Ова не е Студена војна. Тоа не е натпревар меѓу САД и Русија. Претседателот Бајден беше јасен за ова и кога изјави дека ова не е натпревар или војна меѓу Русија и НАТО. Мислам дека треба да бидеме многу јасни за тоа што се случи во Украина.
На 24 февруари, Путин донесе одлука да започне целосна инвазија на неговиот послаб суверен сосед и се обиде да ја освои целата земја. Поради храброста на Украинците и нивната многу ефикасна употреба на оружје, за што многумина од нас ги уверија, тие можеа да ја издржат таа руска агресија, да ја потиснат Русија и видовме дека борбите сега се концентрирани во југоисточниот дел на земјата.
Но, навистина, оваа војна е за одбрана на постоењето на Украина и нас останатите кои ја поддржуваме Украина во оваа кауза и ги браниме вредностите во кои веруваме, вредностите кои се отелотворени во Повелбата на ОН за почитување на суверенитетот и територијален интегритет.
Еден човек ја започна оваа војна и тој човек, Владимир Путин, може да одлучи да ја заврши утре. Но, да се потсетиме, ако Русија престане да се бори, војната завршува. И тоа е нешто што мојот шеф, секретарот Блинкен често го кажува. Ако Украина престане да се бори, Украина престанува да постои.
Глас на Америка: Речиси сите војни завршуваат со преговори. Дали мислите дека преговорите се можност во овој момент? Или во кој момент треба да бидат?
Карен Донфрид: Јас тврдам дека нема земја во светот која е позаинтересирана за мир во Украина од самата Украина. И го видовме украинскиот претседател Зеленски како презентира мировен план.
Од друга страна, она што го слушнавме од претседателот Путин е дека тој може да биде заинтересиран за преговори откако Украина ќе ја признае територијалната реалност. Немаме индикации дека претседателот Путин е заинтересиран за преговори со добра волја.
Претседателот Зеленски многу елоквентно зборува за потребата од праведен и траен мир во Украина. Она што го кажавме е дека нема преговори без Украина.
Така, ние ја споделуваме желбата на Украина за тој праведен и траен мир и се обидуваме да обезбедиме, преку нашата безбедносна помош, дека Украина е во најсилна можна позиција кога ќе дојдеме на таа преговарачка маса.
Гласот на Америка: Руската инвазија на Украина е на врвот на американските приоритети веќе една година, но има и други конфликти кои бараат американско внимание, како што се односите Косово-Србија. Со желба да се избегнат понатамошни конфликти, дали САД вршат преголем притисок се обидуваат да „наметне“ косовско-српско решение?
Карен Донфрид: Војната на Русија против Украина има ефекти и на Западен Балкан и во Албанија, и тие се поврзани. Една лекција од оваа војна, би рекла, е чувството на итност. Понекогаш мислиме дека времето е на наша страна и може да има тешки одлуки кои треба да ги донесеме, но не сакаме да ги донесеме денес, туку ги оставаме за утре. Во некои случаи се случуваат работи кои досега не сме ги виделе.
Да ме прашаа пред да стапам на функцијата дали мислам дека Русија ќе изврши целосен напад врз Украина, мојот одговор ќе беше не, мислам дека тоа нема да се случи. Ќе згрешив. Затоа е тешко да се предвиди иднината.
Затоа, за земјите од Западен Балкан сега постои можност да напредуваат на патот на евроатлантските интеграции. Оваа можност постои за Србија и Косово. Србија и Косово се суверени земји. САД и ЕУ не можат да наметнуваат одлуки или решенија. Се стремиме да бидеме сила за добри промени.
Длабоко верувам дека граѓаните на Косово и граѓаните на Србија својата иднина ја гледаат како полноправни членки на евроатлантската заедница. Европската унија со години негува и поттикнува дијалог. Соединетите Американски Држави го поддржуваат овој дијалог, бидејќи веруваме дека тоа е патот Косово и Србија да станат полноправни членки на евроатлантската заедница. Дали има тешки одлуки што треба да ги донесат Косово и Србија? Апсолутно. Дали ќе бидеме таму за да ги поддржиме додека ги носат овие тешки одлуки? Секако.
Знаеме дека Албанија исто така ќе биде таму за да им помогне на овие земји да ги донесат овие тешки одлуки. Но, не можеме да им го наметнеме тоа. Тие мора да ја сакаат таа иднина и да бидат подготвени да ги носат одлуките, кои можеби изгледаат болно, доколку тоа е иднината што ја сакаат. Повторувам, ние ќе застанеме на нивна страна, но можеме само да помогнеме и да се обидеме да ја обезбедиме таа иднина. Косово и Србија се тие кои треба да ја завршат напорната работа./VOA