Советот на ЕУ денеска го даде последното зелено светло за формирање на Олеснување на Реформи и Раст за Западен Балкан, нов инструмент за поддршка на реформите поврзани со ЕУ и економскиот раст во регионот, информира Советот, пренесува Инбокс7.
Објектот е финансискиот столб на Планот за раст за Западен Балкан. Ќе го покрие периодот од 2024 до 2027 година и се очекува да обезбеди до 2 милијарди евра грантови и 4 милијарди евра заеми за шесте партнери на ЕУ од Западен Балкан во наредните години.
Главната цел на објектот е да го поддржи усогласувањето на партнерите од Западен Балкан со вредностите, законите, правилата, стандардите, политиките и практиките на ЕУ, со поглед на идното членство во ЕУ, како и нивната прогресивна интеграција на единствениот пазар на ЕУ и социјално -економска конвергенција со ЕУ.
Објектот ќе поддржи низа социо-економски и основни реформи, вклучително и реформи поврзани со владеењето на правото и основните права.
За да добие поддршка во рамките на мерката, секој партнер во регионот мора да подготви реформска агенда, во која ќе ги постави реформите што планира да ги преземе за да ги постигне целите на мерката.
Партнерите од Западен Балкан, исто така, ќе треба да размислат за тоа како се очекува мерките вклучени во реформските агенди да придонесат за прогресивно и континуирано усогласување со Заедничката надворешна и безбедносна политика на ЕУ.
Земјите-членки на ЕУ ќе имаат клучна улога во одобрувањето на реформските агенди на корисниците и, доколку е потребно, нивните амандмани.
“Поддршката во рамките на објектот ќе се обезбеди преку: Инвестициската рамка за Западен Балкан (WBIF), во форма на грантови и заеми, за инвестиции кои се во основата на реформските агенди, како што се инвестиции во инфраструктурни проекти (3 милијарди евра); заеми директно исплатени во буџетите на партнерите од Западен Балкан за да се забрза растот врз основа на клучните социо-економски реформи (3 милијарди евра)”, информира Советот.
Плаќањата ќе се вршат двапати годишно, под услов партнерите да ги исполнат квалитативните и квантитативните чекори утврдени во нивните соодветни реформски агенди.
Според Брисел, онаму каде што предусловите за поддршка не се исполнети, ЕУ може да одлучи да го запре плаќањето на средствата.
Општите предуслови за поддршка на ЕУ во рамките на овој објект вклучуваат партнерите да продолжат да ги поддржуваат и почитуваат ефективни демократски механизми, вклучително и повеќепартиски парламентарен систем, слободни и фер избори, плуралистички медиуми, независно судство и владеење на правото и да гарантираат почитување на човековите права, вклучувајќи ги и правата на лицата кои припаѓаат на малцинствата.
За Србија и Косово, друг предуслов е да се вклучат конструктивно со мерлив напредок и опипливи резултати во нормализацијата на нивните односи со цел целосно спроведување на сите нивни соодветни обврски кои произлегуваат од Договорот за патот кон нормализација и неговиот анекс за спроведување, како како и сите минати договори за дијалог и дека се впуштаат во преговори за Сеопфатниот договор за нормализација на односите.
За да се зголеми транспарентноста, од партнерите од Западен Балкан ќе се бара да формираат веб-портал за објавување ажурирани податоци за крајните примачи кои добиваат вкупно повеќе од 50 000 евра во период од четири години во рамките на овој проект.
Советот најавува дека сега ќе биде потпишана регулативата за воспоставување на Реформи и Раст за Западен Балкан, објавена во Службениот весник на ЕУ и ќе стапи на сила следниот ден.
Откако ќе стапат во сила, партнерите од Западен Балкан ќе бидат поканети да ги поднесат своите соодветни реформски агенди до Комисијата, во кои ќе ги изложат социо-економските и основните реформи што планираат да ги преземат помеѓу 2024 и 2027 година.