9.8 C
Скопје
14 февруари, 2025
Inbox7.mk
АНАЛИЗА

Трамповиот план за Газа не е направен за да успее, но тоа е и поентата

Пишува: Алекс Винстон

На прв поглед, планот на Доналд Трамп за САД да ја окупираат Газа е воопшто неизводлив, но токму тоа може да биде дел од шемата на претседателот.

Американскиот претседател Доналд Трамп во вторникот фрли дипломатска бомба, најавувајќи дека САД ќе ја преземат контролата врз Појасот Газа во догледна иднина.

Со оваа изјава, Трамп повторно фрли дипломатска граната во разговорите за Блискиот Исток—регион што и во најмирните времиња не е особено тивок, а веќе 15 месеци е зафатен од војна. Предлогот—кој вклучува развој на Газа, отворање работни места и претворање на територијата во меѓународен центар—веднаш наиде на остри реакции. Палестинците го гледаат како завиен обид за присилно раселување, Израел е претпазлив, а арапските држави, како Египет и Јордан, брзо го отфрлија.

На прв поглед, планот на Трамп воопшто не е изводлив. Окупирањето на Газа од страна на американската армија би било логистичен и политички кошмар. Дваесетгодишното искуство со Ирак и Авганистан веќе ги научи воените стратези во Пентагон на таа лекција. Арапските држави никогаш не би прифатиле масовен егзодус на Палестинци на нивна територија. Дури и Израел, и покрај својот гнев кон Хамас, е свесен за последиците. Но, еве го клучниот момент—веројатно и самиот Трамп го знае тоа.

Поранешниот претседател не предлага реална стратегија. Тој дава почетна, екстремна понуда во преговорите.

Трамп и “Уметноста на договорот”

Ова е класична трамповска тактика на преговарање, директно преземена од неговата книга „The Art of the Deal“ од 1987 година. Во светот на Трамп, секогаш почнуваш со крајно барање—толку радикално што ги поместува границите на можностите. Потоа, кога ќе следи очекуваниот отпор, се повлекуваш до позиција која, иако далеку помалку екстремна од првичната, сè уште е огромна победа. Бараш 100, знаејќи дека и 50 е голем успех.

Неговото искуство во недвижнините и политиката сугерира дека целта не е да се окупира Газа, туку да се изврши притисок врз соседните арапски држави, кои досега одбиваа да преземат поголема улога во решавањето на кризата. Неговата претпоставка? Шокот од ваков радикален предлог ќе ги натера Египет, Јордан и Заливските земји да преземат чекори што досега ги избегнувале.

Со децении, арапските држави гласно ја поддржуваат палестинската кауза, но многу малку направија за материјално подобрување на состојбата во Газа, освен што ѝ праќаа финансиска помош на Хамас. Египет, кој некогаш владеел со Газа, ја држи својата граница цврсто затворена, со ѕидови повисоки од оние што ги има Израел. Јордан, кој веќе има огромна палестинска популација, не сака нов прилив на бегалци. А богатите заливски држави, и покрај своите ресурси, досега избегнуваа да понудат трајно засолниште или големи инвестиции во Газа.

Со тоа што нуди наизглед бесмислен план, Трамп можеби ги тера овие земји да реагираат—дури и ако е само за да го отфрлат неговиот предлог и да понудат алтернатива.

Што се пречките?

Да бидеме јасни: шансите САД навистина да ја преземат контролата врз Газа се речиси нула. Идејата е преполна со непремостливи пречки.

Прво и основно, Трамп беше реизбран врз основа на слоганот „Америка на прво место“. Неговата политика за нови трговски договори и дипломатски односи беше насочена кон подобрување на животот на Американците. Влегување во воена окупација на странска територија би било премногу скапо и би било одбиено од републиканскиот Конгрес, кој сака да ги намали воените интервенции во странство. Американската јавност нема желба за нова војна на Блискиот Исток.

Покрај тоа, дури и најблиските сојузници на Америка—Саудиска Арабија, Јордан, Египет и ОАЕ—никогаш не би поддржале САД да ја преземат контролата врз Газа. Тоа би го нарушило нивниот долгогодишен став дека Палестинците треба да управуваат со сопствената земја.

Постои и прашањето на безбедноста. Американско воено присуство во Газа веднаш би станало цел на иранските милиции, Хамас и џихадистички групи. Ризикот од постојани герилски напади би ја направил долгорочната управа невозможна.

Кој е вистинскиот план?

Трамп можеби знае дека вистинската цел не е да ја преземе Газа, туку само да ја „размрда“ арапската политика.

Египет, кој долго време одржуваше оддалечен став, би можел да се најде под притисок да ги отвори граничните премини, да олесни хуманитарна помош или да помогне во безбедноста. Јордан, кој се плаши од нова бегалска криза, може да биде принуден да преземе подинамична дипломатска улога. А заливските земји, засрамени од Трамповата критика дека се „само набљудувачи“, можеби конечно ќе инвестираат во палестинската инфраструктура, наместо само да издаваат декларации во ОН.

Клучот за размислувањето на Трамп не е во буквалното исполнување на неговите зборови, туку во нивната способност да ја променат дебатата. Не мора да „победи“ во решавањето на кризата во Газа—доволно е да ги помести границите на можните решенија.

Пред неколку недели, идејата дека Египет или Јордан би преземале поголема улога во Газа беше невозможна. Сега, можеби изгледа како умерена алтернатива.

Ова е типичен трамповски потег: започнуваш со крајност, оставаш сите да паничат, а потоа се повлекуваш до нешто што, иако помалку драматично, сепак оди во твој прилог.

Значи, дали САД навистина ќе ја преземат Газа? Ако се случи, сите ќе бидеме во шок.

Но, дали изјавата на Трамп ќе ја промени дебатата и ќе ги натера арапските држави да направат повеќе?

Тоа е вистинскиот договор.

Извор: Јерусалем Пост / Инбокс7

Related posts

Како и зошто стигнавме на оваа дереџе?

admin

Опасна политичка апатија

admin

Политички булинг

admin

Разузнавачкото партнерство им помага на САД и Велика Британија да останат напред во неизвесен свет

admin

Ако поединци вршат самоубиство, можат и држави

admin

Дали може да се смени или поништи договорот од Преспа?

admin