Карактеристики на ова ново лице на тоталитаризмот се апсолутизам и агресивно мислење, екстремна интолеранција, гилотински дискурс, ароганција, поедноставен јазик што наликува на “новоговорот“ на Орвел, сè што го соголува поединецот, човечкото битие од суштинските квалитети на рационален ентитет, во кој неразделно живее константата на хуманоста и дијалогот. Овој вид на тоталитаризам повеќе не доаѓа одозгора, од протагонист со тоталитарен ум, туку доаѓа одоздола како аморфна маса жедна да уништи сè што гледа пред себе, сè што може да излезе од тие менгеми на неконтролиран гнев во просторот на слободата, на мислата и аргументацијата
Пишува: Бардул Заими
Тоталитаризмот нема само едно лице, нема опиплив изглед, како што веќе научивме да го препознаваме во системот на големите тоталитаризми, како што се фашистичкиот и комунистичкиот тоталитариам. Тоталитаризмот може да се појави во секое време, дури и без „протагонист“, која ќе се потпишува како „автор“. Може да се појави во банална форма поткрепен со идеологијата на ништотија. Може да се инспирира од баналноста, и од бруталната манифестација на незнаење што се обидува да „етаблира“ на јавниот простор, таму каде вообичаено треба та бидат идеите, проектите и и хуманиста како суштина на секое политичко и општествено дејствување.
И овој брутален тоталитаризам на залудноста, агресивен до уништување, сега лесно може да го нападне јавниот простор преку сеприсутноста на социјалните мрежи. Оваа сеприсутност сега му дава фатална сила на новото лице на тоталитаризмот кое е регрутирано од жедта за изглед, за истакнатост, за величина од огромна маса луѓе кои се насекаде наоколу да судат, линчуваат и напаѓаат секоја мисла која е поинаква, која ги надминуваа просеците на суетата и надвор од лицемерниот пакт воспоставен со себе и со сето она што го претставува јавното мислење.
Ние веќе сме во овој секојдневен „пекол“ кој постојано гори од навреди, од етикети, со се што подразбира дисквалификација на другиот како посебен ментален и духовен субјект во опсегот на слободата дефинирана со демократски правила. Сезналците ја зазедоа јавниот простор, јавниот дискурс, додека сè што не е според нив мора да биде нападнато, уништено, а по можност и јавно судење. Моралот е детерминиран од оваа аморфна маса, која се обидува да се манифестира со извици на тоталитарни маршеви, со гласот на софизмите и алгоритмите кои препознаваат само две состојби: црна и бела. Секоја друга боја мора да биде нападната, мора да се презира, мора да се уништи за да се задржат непроменети менгемите на човечкото заробеништво.
Карактеристики на ова ново лице на тоталитаризмот се апсолутизам и агресивно мислење, екстремна нетолеранција, гилотински дискурс, ароганција, поедноставен јазик што наликува на “новоговорот“ на Орвел, сè што го соголува поединецот, човечкото битие од суштинските квалитети на рационален ентитет, во кој неразделно живее константата на хуманоста и дијалогот. Овој вид на тоталитаризам повеќе не доаѓа одозгора, од протагонист со тоталитарен ум, туку доаѓа одоздола како аморфна маса желна да уништи сè што гледа пред себе, сè што може да излезе од тие менгеми на неконтролиран гнев во просторот на слободата, на мислата и аргументацијата
Тоа е толпата дефинирана од Густав Ле Бон, масата идиоти дефинирана од Еко, плебејскиот менталитет кој напаѓа сè што може да биде надвор од нивната медиокритетна перцепција, надвор од нивната шема, надвор од нивната гимнастика на омраза што се стампира секој ден на малите екрани на смарт телефони, лаптопите или компјутерите.
Можеби погрешно мислевме дека социјалните мрежи можат да понудат повеќе комуникација, повеќе дијалог и подемократски простор и граѓанско учество. Се чини дека сè завршува во сурови нефилтрирани мисли, во некаков пред дискурс кој бара по секоја цена да наметне апсолутни вистини, вистини кои во никој случај не минуваат низ филтрите на расудувањето.
Наспроти ова, јавниот простор останува празен, без артикулирано мислење за одредени прашања, за одредени проблематики, за сè што подразбира нормална демократска дебата и плуралност на светогледи. Јавното мислење е сведено на навреди, идеите се заменети со агресивни спротивставувања, што би рекол Коница, без да разберат нешто. Со еден збор, имаме хаос на јавниот простор, каде што вегетираат најгрубите облици на дисквалификација и слепа реторика кои не нудат ништо друго освен суета која лебди во морето на незнаењето кое не сака да признае дека е таква.
Време е да се обнови јавниот простор со релевантно размислување, со вистинска чувствителност која ќе инспирира друг хоризонт на патриотизам, граѓанство, култура и егзистенција во услови на иден свет кој бара знаење и креативност како основа на одржлив развој. Во спротивно ќе продолжиме да живееме во фрагменти од залудност, во мочуриштето на незнаењето кое произведува само хистерија и депресија!