Еди Рама ги повика западните лидери да го решат „бескрајното лудило“ меѓу балканските земји.
НАТО треба повторно да воспостави контрола врз северно Косово или ќе се соочи со континуирано насилство меѓу етничките Срби и Албанци во регионот, вели премиерот на Албанија во интервју за Фајненшл тајмс.
Еди Рама, чија земја е членка на воената алијанса НАТО, зборуваше за Фајненшл тајмс откако српските паравоени сили зазедоа како заложник манастир во северно Косово, одземајќи најмалку четири животи, вклучително и на полицаец етнички Албанец.
„Косово е жариште“, рече Рама. „[Северно Косово] со текот на годините стана ничија земја каде што сите видови криминал се комбинираат со растечкиот национализам. Границата меѓу криминалот и политиката е нејасна“.
НАТО соопшти дека ќе распореди колку што се потребни мировни трупи за да се стабилизира ситуацијата, при што Германија и Обединетото Кралство веќе ветија стотици војници покрај постојните сили од 4.500 војници за да го задржат регионот под контрола. И косовските и српските водачи, исто така, го повикаа НАТО да го засили своето присуство и да ги смири тензиите.
Косово ја обвини Србија за спонзорирање на нападот и за преместување на армиските единици блиску до границата со Косово, што укажува на воинствени намери. Белград негираше дека има такви планови, но го засолнува водачот на милицијата, Милан Радојичиќ, кој ја изврши опсадата на манастирот. По упадот во тој манастир, косовските власти пронајдоа огромно складиште со оружје, вклучувајќи експлозиви, тешка артилерија и воени возила.
Албанците ја сочинуваат убедливо најголемата етничка група во Косово, која се отцепи од Србија во 2008 година. Белград не ја призна како независна нација – чекор што го направија САД и повеќето земји од ЕУ. Етничкото српско малцинство е концентрирано во северниот дел на Косово и го отфрли авторитетот на Приштина, организирајќи повеќе протести и блокади во текот на минатата година.
ЕУ, САД и другите западни сили се обидоа да посредуваат во разговорите меѓу Србија и Косово, но и покрај тоа што беа блиску до договор во март, предлозите се распаднаа како резултат на спорните општински избори во северно Косово.
Рама се залагаше за „конференција на високо ниво“ во која ќе бидат вклучени лидерите на Франција и Германија и повторно ангажирање на САД. „Тоа е најдобриот [начин] да се излезе од ова бескрајно лудило“. Албанскиот водач рече дека веќе го привлекол вниманието на влошената безбедносна ситуација во Косово за време на самитот на НАТО во јули.
Целта, рече тој, е „целосно признавање на Косово во ЕУ и во Обединетите нации. Не е лесно да се промени текот на историјата, тоа бара лидерство. Но, ако Франција и Германија можат да го направат тоа [по Втората светска војна], ако Саудиска Арабија и Израел можат да го направат тоа, тогаш знаеме дека тоа може да се случи“. Рама долго време се воздржуваше од вклучување во косовскиот конфликт, наместо тоа градеше срдечни врски со Белград додека се обидуваше да постигне напредок на патот за членство во ЕУ за Западен Балкан. Но, со оглед на зголемената безбедносна закана не само за Албанците во Косово, туку и за целиот регион, Рама рече дека мора да се дефинира ситуацијата.
Нестабилноста на Западен Балкан им служи на интересите на Москва, рече Рама.
Русија долго време ја поддржува Србија и не ја призна независноста на Косово. По целосната руска инвазија на Украина минатата година, Белград се спротивстави на повиците на Западот за воведување санкции кон Русија.
„Кремљ, исто така, би сакал да види мал Донбас на Косово и да подигне оган на сепаратизмот среде Европа“, рече Рама.
Иако не понуди докази за руската вмешаност во неодамнешното разгорување на тензиите, тој рече дека мешањето на Кремљ е „наједноставниот одбиток што можете да го направите. Тие го прават тоа низ целиот свет, од Африка до Блискиот Исток, па секако дека ќе се обидат во Европа. . . Косово исто така беше [алатка] за Русите“.