Сагата за втората по големина развојна компанија во Кина ескалира од финансиска криза во потенцијално криминална со истрагата и притворањето на претседателот и основач на Евергранд, Хуи Ка Јан, пишува Гардијан, пренесува Инбокс7.
Компанијата продолжи со тргувањето во вторникот, откако беше суспендирана минатата недела по медиумските извештаи за апсењето на Хуи. Но, аналитичарите велат дека знаците укажуваат на потенцијална ликвидација на компанијата, што може да има драстични последици и за кинеската економија.
„Кинеската влада јасно имаше намера нејзините акции во врска со Евергранд да бидат корисни за пазарот на недвижности, бидејќи сака да го стабилизира, а не дополнително да го ослабне“, рече професорот Стив Цанг, директор на Институтот Соас Кина. „Но, апсењето на Хуи речиси сигурно ќе ја влоши ситуацијата за Евергранд и со ова и пазарот на недвижности“.
Откако беа заострени регулативите во 2020 година, компаниите одговорни за околу 40% од кинеската продажба на домови не успеаја да ги исполнат критериумите.
„Country Garden е исто толку голем проблем како Evergrande во однос на здравјето на кинеските недвижности и комерцијалниот сектор”, рече Алиша Гарсија-Хереро, главен економист за Азија Пацифик во француската инвестициска банка Natixis.
„Ако е потребно премногу долго за да се преструктуира Евергранд, шансите Country Garden да мора да помине низ истото се навистина големи. Судбината на Евергранд може да стане поочигледна на сослушувањето во судот во Хонг Конг, закажано за 30 октомври”, пишува Блумберг.
За четири години изгуби 33 милијарди долари
Хуи од Хонг Конг, чие име е Ксу Џиаин на мандарински, го одгледала неговата баба во центарот на Хенан. Тој го основа Evergrande во Гуангжу во 1996 година, преземајќи огромни долгови за брзо да ја прошири компанијата, со илјадници развојни работи низ Кина, и да ја преземе во јавност во 2009 година. Од јуни таа поседуваше земјишни резерви од 190 квадратни километри.
Хуи своевремено беше трет најбогат човек во Кина. Неговото лично богатство достигна врв на повеќе од 36 милијарди американски долари во 2019 година, според Форбс, пред да се спушти на околу 3,2 милијарди долари до почетокот на 2023 година.
Проблемите започнаа во 2021 година. Во услови на загриженост на кинеската влада за високите нивоа на долгови во индустријата за недвижнини, регулаторната акција значеше дека Евергранд не можеше да изврши отплата на камати на долг од над 300 милијарди американски долари, што го доведе кинескиот сектор за развој на станови во криза со ликвидност.
Во август, Евергранд поднесе барање за банкрот во САД, за да ги заштити своите американски средства додека се обидува да ги преструктуира своите финансии.
Минатиот месец Hengda Real Estate, основната единица на Evergrande во континентална Кина, пропушти исплати на главнина и камати за обврзница од 4 милијарди јуани.
Во септември, неколку вработени во единицата за управување со богатството на Евергранде беа уапсени во Шенжен, под неодредени обвиненија.
Минатата недела, Евергранд рече дека Хуи бил ставен под истрага во септември за осомничени „незаконски дела“. Блумберг подоцна објави дека бил под полициска контрола на „означена“ локација, осомничена за пренос на имот на офшор. Не беше јасно дали Хуи е задржан во „станбен притвор на одредена локација“ – кинескиот систем на таен притвор кој им овозможува на луѓето да бидат задржани до шест месеци без обвинение или пристап до адвокати и семејството.
Двајца поранешни директори, исто така, наводно биле приведени минатиот месец, според финансискиот весник Caixin. Поранешниот главен финансиски директор Пан Даронг и поранешниот извршен директор Ксија Хаиџун поднесоа оставки минатата година по скандалот со депозитите од 13,4 милијарди јуани (1,5 милијарди фунти) кои се користеа како обезбедување за заеми од трети страни.
„Пирамидална шема“
Аналитичарите како Ен Стивенсон-Јанг, основач на истражувањето J Capital, велат дека кинескиот систем на управување делумно е причината поради која станал толку лош.
Јанг рече дека „Евергранд“ била „забегана компанија“ која властите не успеале да ја стават под контрола додека се проширила низ повеќе индустрии и региони „како начини за инвеститорот да цица капитал“.
„Владата владее со директно мешање во работите на компаниите и поединците“, рече Јанг. „Регулаторен систем кој е поефективен би функционирал според владеењето на правото, но Кина не сака да го стори тоа“.
Гарсија-Хереро ги отфрли шпекулациите дека апсењата на Хуи и други биле обид за жртвено јагне. „Тоа ќе беше случај ако паднеа многу порано. Мислам дека реалноста е дека веројатно им беше дадена можност да се реструктуираат или да ги продадат средствата. Имаа многу обиди, ниту еден од двата не се случи“.
Кризата се закануваше – и продолжува да се заканува – да предизвика огромна штета на кинеската економија. Секторот за имот придонесува со дури 30% од БДП на Кина.
Најмалку 100.000 купувачи на неиспорачани станови веќе се погодени од ескалацијата на неволјите на Евергранд во 2021 година, а целосниот колапс ќе значи неможност за одржување и комплетирање на единиците кои се веќе зафатени, рече Јанг.
„Ова е дел од пирамидалната шема што ја има Евергранд веќе 15 години“, рече таа.
Колапсот на Евергранд ќе ги погоди не само оние кои купиле станови, туку и инвеститорите во огромен број на други гранки во долните индустрии.
„Има многу поврзаност со градежништвото челик, цемент, стакло, бела стока, лифтови, луѓе кои купуваат автомобили затоа што купиле стан во оддалечена област“, рече Јанг. „[Следно ќе биде] намалување на даночните приходи на локално ниво, намалување на вработеноста – градежните и продажните канцеларии се два клуча, исто така банките и финансиските институции – и општо намалување на активноста …”