Соединетите Држави и Велика Британија започнаа напади од воздух и море врз воени цели на Хутите во Јемен како одговор на нападите на движењето врз бродови во Црвеното Море, што е драматично регионално проширување на војната меѓу Израел и Хамас во Газа.
Додека сведоците во Јемен за Ројтерс ги потврдија експлозиите низ целата земја, претседателот Џо Бајден предупреди, во изјавата доцна во четвртокот, дека нема да се двоуми да преземе дополнителни дејствија доколку е потребно.
Еве неколку детали за групата подржана од Иран.
ИСТОРИЈА
Во доцните 1990-ти, семејството Хути во далечниот северен Јемен формираше религиозно движење за заживување на сектата Зејди на шиитскиот ислам, која некогаш владееше со Јемен, но чиј северен дел стана осиромашен и маргинализиран.
Како што растеше судирот со владата, тие водеа серија герилски војни со националната армија и краток граничен конфликт со сунитската Саудиска Арабија.
ВОЈНА ВО ЈЕМЕН
Војната започна кон крајот на 2014 година кога Сана беше заземена од Хутите. Загрижена од зголеменото влијание на шиитскиот Иран долж нејзината граница, Саудиска Арабија интервенираше на чело на коалицијата поддржана од Запад во март 2015 година во поддршка на владата поддржана од Саудијците.
Хутите воспоставија контрола над поголемиот дел од северот и другите големи населени центри, додека меѓународно признатата влада се базираше во Аден.
Јемен уживаше повеќе од една година во релативен мир, во услови на мировен притисок, предводен од Обединетите Нации. Саудиска Арабија води разговори со Хутите во обид да излезе од војната.
Но, нападите на Хутите врз Израел ги зголемија ризиците од конфликт за Саудиска Арабија.
ХУТИСКИ НАПАДИ ВРЗ ИЗРАЕЛ
Хутите велат дека нивните напади врз бродските рути во Црвено Море се знак на поддршка за Палестинците и Хамас, исламистичката група која ја контролира Газа, во нејзината војна против Израел.
Нападите на Хутите ја нарушија меѓународната трговија, принудувајќи ги меѓународните бродови да одат по долгиот пат околу Јужна Африка за да не бидат нападнати. Зголемувањето на трошоците за испорака ги поттикнува стравувањата дека тоа може да предизвика нов пораст на глобалната инфлација.
САД соопштија дека Австралија, Бахреин, Канада и Холандија ја поддржуваат операцијата против Хутите и ги оправдуваат воздушните напади како дел од меѓународниот напор за обновување на слободниот проток на трговија на клучната рута меѓу Европа и Азија, што претставува околу 15% од светскиот транспортен сообраќај.
КОЈА Е ЦЕЛТА НА НАПАДИТЕ НА ХУТИИТЕ?
Хутите се еден дел од она што беше наречено „Оската на отпорот“ – анти-израелско и антизападно сојузништво на регионални милиции (Хамас, Хезболах и Хути) поддржани од Иран.
Слоганот на Хутите е „Смрт за Америка, смрт за Израел, проклетство на Евреите и победа на исламот“.
ВРСКИ СО ИРАН
Хутите изградија врски со Иран, но не е јасно колку длабоки се тие односи. Коалицијата предводена од Саудиска Арабија го обвинува Иран за вооружување и обука на Хутите, обвинение кое и двете страни го негираат. Коалицијата, исто така, вели дека либански Хезболах, поддржан од Иран, им помага на Хутите.
Додека Иран ги брани Хутите како дел од својата регионална „оска на отпор“, јеменските експерти велат дека тие се мотивирани првенствено од домашната агенда, иако споделуваат политички афинитети за Иран и Хезболах. Хутите негираат дека се марионети на Иран и велат дека се борат против корумпиран систем.