Од 1 мај трговците во Северна Македонија повторно ќе можат слободно да ги одредуваат цените на повеќе од 1.000 прехранбени и непрехранбени производи, по истекот на владината мерка за ограничување на бруто-профитните маржи, која беше воведена во февруари годинава.
Мерката, што ја лимитираше маржата на 10%, беше донесена во обид да се спречи натамошен раст на цените, особено во периодот пред верските празници. Сепак, нејзиното завршување предизвикува загриженост кај потрошувачите, кои стравуваат од нов бран поскапувања во мај.
Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, изјави дека мерката дала позитивни резултати, повикувајќи се на официјални податоци кои покажуваат дефлација од 1,3% во март во однос на цените на храната и пијалаците. Прелиминарните податоци за април, според него, исто така укажуваат на тренд на намалување.
„Мерката ја стабилизираше ситуацијата на пазарот и ја намали инфлацијата“, рече Дурмиши.
По укинувањето на мерката, Државниот пазарен инспекторат ќе врши засилени контроли за да се следи движењето на цените. Според надлежните, доколку се утврдат злоупотреби, ќе следуваат нови, построги интервенции.
Опозициската СДСМ ја обвини Владата дека наместо трајни решенија за ценовните шокови, користи „маркетиншки трикови и привремени потези без реален ефект“. Тие ја посочија новогодишната „кошничка“ како пример за неуспешна владина мерка, која, како што велат, била претставена како поддршка за граѓаните, но завршила како „медиумска манипулација“.
СДСМ тврди дека трошоците за живот продолжуваат да растат – во април потрошувачката кошничка пораснала за 836 денари, а инфлацијата во првите три месеци од 2025 година се движела меѓу 2,7% и 5%. Истовремено, растот на малопродажните цени бил во сличен опсег.
„Северна Македонија останува со најниски плати во регионот, а цените се меѓу највисоките. Владините мерки не дадоа резултат“, изјави Фатмир Битиќи, пратеник и поранешен вицепремиер од СДСМ.
Во обид да ја зголеми транспарентноста, Владата на 18 април ги измени одредбите во Законот за заштита на потрошувачи, со што трговците се обврзани секојдневно до 10 часот да ги објавуваат и ажурираат цените на своите веб-страници.
Организацијата на потрошувачи на Македонија (ОПМ) предлага создавање алатка за споредба на цени, а Министерството за економија и труд разгледува можност за развој на централизирана веб-платформа за проверка на цените од страна на граѓаните.