Постигнувањето конечен договор меѓу Скопје и Софија, кој би овозможил почеток на преговорите за членство во Европската унија (ЕУ), е прашање на моменти и најверојатно ќе се случи денеска или во наредните денови.
Висок функционер во Скопје, кој сакаше да остане анонимен, изјави за КДПОЛИТИК дека последниот ден од француското претседателство со ЕУ може да донесе голем чекор кон билатерален договор. Бугарскиот парламент пред неколку недели го одобри францускиот предлог, кој подразбира условно укинување на ветото за Северна Македонија.
За да го постигне ова, Софија бара исполнување на четири главни услови: прво, ефективно спроведување на договорот за пријателство, добрососедство и соработка од 2017 година; второ, гарантирање на правата на етничките Бугари во Северна Македонија, T.E. вклучување на етничките Бугари во Уставот на Северна Македонија на еднаква основа со другите народи; трето, подобрување на нацртите на преговарачката рамка и заклучоците на Советот со цел да се земе предвид дека ништо во процесот на членство на Скопје во ЕУ не може да се толкува како признавање, од Бугарија, за постоењето на „македонскиот јазик“; и четврто, гаранцијата дека добрососедството останува хоризонтален критериум во целиот процес на членство на Северна Македонија во ЕУ.
Конечната верзија на договорот, пак, ќе гарантира признавање на јазикот како „Македонски“ во согласност со Договорот за пријателство, кој овозможува ненавредување на македонскиот етнички идентитет. Имплементацијата на Договорот ќе биде загарантирана со самата преговарачка рамка и во рок од две години ќе се изврши измена на Уставот со цел и етничките Бугари да станат дел од Уставот.
За поддршка на договорот се очекува францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Олаф Шолц да дадат заедничка изјава. Не е исклучена можноста американската администрација да се вклучи во туркањето на страните кон договор со кој би се деблокирал интеграцискиот процес не само на Скопје, туку и на Тирана.
Владата во Скопје покажа резервираност за францускиот предлог билатералното прашање да стане дел од Рамката за преговори за пристапување во ЕУ. Македонскиот јазик продолжува да биде црвената линија.
„Јасна формулација за македонскиот јазик во преговарачката рамка и јасна заштита на македонскиот идентитет. Историските прашања не можат да бидат критериуми во преговарачката рамка. Преговорите меѓу Северна Македонија и ЕУ треба да започнат пред да започне процедурата за уставни измени за вклучување. Треба да има силни гаранции од ЕУ и Бугарија дека таа нема да условува нови барања“, рече Димитар Ковачевски, премиерот на Македонија, во Брисел минатата недела.
Од друга страна, соработникот на КДПОЛИТИК во Брисел вели дека во ЕУ постои оптимизам за решавање на прашањето, но дека истото е и претпазливо.
Во Софија, пак, се очекува премиерот во заминување Кирил Петков да ја преземе функцијата за формирање нова влада во Бугарија. Паралелно со зајакнувањето на позицијата на Петков како прозападна политичка фигура, Бугарија продолжува да се дистанцира од моќното руско влијание, а последно протерајќи 70 московски дипломати кои оперираа во земјата.