Средбата во Охрид на двајцата лидери, Вучиќ и Курти е историска шанса не само за двете земји, туку и за целиот регион, рече Габриел Ескобар, специјалниот американски пратеник за Западен Балкан во интервју за Радио Слободна Европа. Со Ескобар разговараше Дорунтина Балиу.
Претставникот на Соединетите Американски Држави за Западен Балкан Габриел Ескобар изјави дека очекува финализирање на анексот за спроведување на Договорот за нормализација меѓу Косово и Србија.
„Не сме фокусирани на потпишување, туку на финализирање на договорот“, рече Ескобар во интервју за Радио Слободна Европа (РСЕ) на 18 март во Охрид.
Страните не можат да изберат што да спроведат, а што не од овој договор, рече Ескобар.
Тој како набљудувач учествува на средбите меѓу премиерот на Косово Албин Курти и претседателот на Србија Александар Вучиќ во Охрид, кои се одвиваат со посредство на шефот за надворешна политика на Европската унија Жозеп Борел и специјалниот пратеник на ЕУ за дијалог меѓу Косово и Србија, Мирослав Лајчак.
„Работиме под сенката на една од најголемите безбедносни закани за европскиот континент од Втората светска војна“, рече Ескобар, алудирајќи на руската инвазија на Украина.
Во оваа смисла, рече тој, важна е нормализација на односите меѓу Косово и Србија.
Во случај двете страни да не се договорат, тоа не би било чекор напред кон евроатлантските интеграции, изјави Ескобар.
Ескобар посочи дека средбата на лидерите на Косово и Србија во Охрид е историска шанса, не само за двете земји, туку и за целиот регион.
„Ова е навистина можност да се оддалечиме од настаните од 90-тите и да се оддалечиме од настаните од 1999 година и да се преселиме во 21 век. Тоа е можност не само за Србија и Косово, туку и за регионот во целина. рече Ескобар..
РСЕ: Додека зборуваме, овде во Охрид се водат важни разговори меѓу лидерите на Косово и Србија. Во изминатите денови слушнавме ваши изјави во кои ги искажувавте вашите очекувања од овие средби. Можете ли да кажете кои се вашите реални очекувања од денес?
Ескобар: Нашето најголемо очекување денес е финализирање на имплементацијата на анексот на договорот за нормализација. Овој договор за нормализација создава мирни, предвидливи и пријателски односи меѓу Србија и Косово. Но, тоа исто така ја отвора вратата за двајцата побрзо да влезат во евроатлантските структури.
Значи, од наша перспектива, ова е навистина историски (настан). Ова е навистина можност да се оддалечиме од настаните од 90-тите и од настаните од 1999 година и да се преселиме во 21 век. Тоа е можност не само за Србија и Косово, туку и за целиот регион.
РСЕ: Дали денеска се сретнавте со лидерите на двете земји?
Ескобар: Не денес, но се сретнав со нив оваа недела. Неодамна се сретнав со премиерот Курти и се надевам дека ќе имам средба со претседателот Вучиќ подоцна во текот на денот.
РСЕ: Имаше голем притисок да се склучи овој договор во текот на месец март. Зошто тој рок е толку важен?
Ескобар: Има многу причини. Пред се, мора да признаеме дека работиме во сенка на една од најголемите безбедносни закани за европскиот континент од Втората светска војна. Затоа, за да може Европа да биде подготвена да се соочи со безбедносните предизвици, треба да ги реши сите безбедносни предизвици лоцирани во рамките на континентот во Европа. И ова е едно од последните што останаа.
Затоа, треба да го консолидираме не само мирот, туку да го консолидираме проектот за проширување на Европската унија на целиот европски континент. Ова ја отвора вратата за тоа, и затоа токму сега е најдобрата можност да се увериме дека можеме да го направиме тоа преку договор за нормализација меѓу земјите кои сè уште немаат постигнато доволен напредок во евроатлантските интеграции.
РСЕ: Пред оваа средба видовме скептицизам од двете страни, особено од Србија. Се сретнавте со нив. Дали го омекнаа ставот во последните денови?
Ескобар: Едно нешто што морам да кажам за Србија е дека претседателот Вучиќ започна вистинска национална дебата за тоа како ќе изгледаат идните односи меѓу Србија и Косово. И морам да кажам дека двете страни сериозно ја сфаќаат оваа одговорност, па се надевам дека денеска ќе успееме да постигнеме финализиран анекс на договорот за нормализација.
РСЕ: Очекувате ли документот да биде потпишан денеска, особено од Србија?
Ескобар: Не сме фокусирани на потпишување, туку се фокусираме на финализирање (на договорот), односно одржување средба за која двете земји се подготвуваат да водат вистински разговори за помирување во односите. Значи, тоа е поважно – финализирањето на анексот.
Ескобар посочи дека „сите земји од регионот треба да се признаат меѓусебно и да имаат мирни односи“.
По повод формирањето на Заедницата на општини со српско мнозинство на Косово, Ескобар рече дека е малку веројатно таа некогаш да се трансформира во Република Српска (српски ентитет во Босна и Херцеговина), која постојано го доведува во прашање функционирањето на Босна. и Херцеговина.