Посетата на премиерот на Косово, Албин Курти, на двете општини населени со мнозинство етнички албанци во Северна Македонија може слободно да се смета како „учество и директна пристрасност“ во промовирањето на одредена опозициска политичка линија со цел „поделба Албанскиот политички фактор таму”, пишува порталот AlbanianPost со седиште во Тирана, пренесува Инбокс7.
Кога се интензивираа напорите за обединување на лидерите на опозициските албански партии во Северна Македонија – Движењето Беса, Алтернатива и Демократското движење – против Демократската унија за интеграција (ДУИ) на власт, под водство на ветеранот политичар Али Ахмети, посетата на Курти таму се смета за јасно политичко позиционирање.
Општините Чаир и Тетово се предводени од новоформираниот албански опозициски блок во Северна Македонија. Изет Меџити, претседател на Демократското движење – фракција што произлезе од ДУИ или плејадата „огнена група“ – ја предводи општина Чаир, додека општина Тетово е предводена од Билал Касами, претседател на Движењето Беса.
„Неформалната посета на Курти на Северна Македонија не е поврзана со напорите за обединување на албанскиот фактор таму, туку за проширување на неговиот авторитет во оваа земја, особено меѓу Албанците“, вели политикологот Шкодран Рамадани додавајќи дека она што во дискурзивниот простор е артикулирано во пракса зема три форми на поделба.
„Првата форма на поделба доаѓа затоа што целта на Курти е да и помогне на новата политичка генерација против ДУИ и Али Ахмети. Противниците на ДУИ долго време се обидуваат да најдат формула што ќе ја „симнат“ од приматот на главната албанска партија во последните две децении“, вели Рамадани.
Рамадани смета дека позиционирањето на Курти кај албанските партии „анти-естаблишмент“ се заснова на неговата желба да ја преземе улогата на „национален лидер“ и да го извезе во Северна Македонија моментумот што го создаде на Косово со движењето Самоопределување – чиј успех новиот албански опозициски блок сега го посакува таму.
„Курти е сè уште популарен меѓу гласачите надвор од ДУИ и се смета за персонификација на „промена“ и како национален лидер, улога што Курти очајно сака да ја игра. Северна Македонија е совршена платформа за тестирање на неговиот план сега“, вели косовскиот политиколог.
И за поранешниот амбасадор на Косово во Северна Македонија, Илбер Хиса, интервенцијата на Курти во соседните земји каде што живеат Албанците не е нешто ново, освен тогаш во улогата на жесток опозиционер, а сега на позицијата премиер на Косово – предизвик уставен во неговото излагање, бидејќи тој не ги претставува Албанците во регионот, туку само државата Косово.
Курти не успеа во неговиот упад во изборното тело на Албанија во 2021 година. Неговата поддршка за Блерим Река во трката за претседател на Северна Македонија беше исто така неуспешна. Годинава во својот тим ја именуваше Ардита Синани од Прешевска долина (Србија), што го искористи против Шкиперим Арифи, моментално претседател на Прешево.
„Понатаму, тој нема да се сретне со ниту еден член на друга политичка опција ниту со државен функционер. Ако на ова се додаде учеството на избори на друга држава, како во Албанија, или вклучувањето на советник од Прешевската долина – тоа не е случајност, туку јасно политичко позиционирање“, вели Хиса, притоа напоменувајќи дека на овој начин не може да се делегитимира и да се критикува деструктивната политика на Србија кон земјите од регионот.
„Поентата е дека со ваквото однесување утре ќе биде лицемерно да се критикува претседателот на Србија, Александар Вучиќ, ако, на пример, требаше да го промовира патот Раске-Лепосавиќ или ако поддржува хибридни политички опции во Косово и регионот, кои го доживува како ‘Српски свет’“, вели меѓу другото косовскиот дипломат.
Поранешниот амбасадор на Косово во Скопје, кој служеше на земјата од 2012 до 2018 година, вели дека посетата на Курти кај соседите може да се чита како продолжение на неговото ривалство со премиерот на Албанија, Еди Рама, но и како употреба на подоцна од ривалските политички субјекти во земјите населени со етнички Албанци.
Демонстрацијата на ривалството Курти-Рама и во Северна Македонија, според политикологот Рамадани, претставува „втора форма“ на тамошната поделба, бидејќи се отвора „нов фронт“ меѓу двајцата албански премиери – еден со отворени и систематска поддршка за опозициските партии, додека другата со тивка поддршка за Али Ахмети и ДУИ.
„Дури и Северна Македонија е зафатена од треската на „Студената војна“ меѓу Рама и Курти. Така, поларизацијата зема национални размери со центар во Косово и Албанија“, вели Рамадани, додавајќи дека и првиот човек на ДУИ тврди дека е трет центар на моќ кај Албанците, особено во Северна Македонија.