Шефот за надворешна политика на Европската унија, Жозеп Борел, изјави дека косовскиот премиер Албин Курти не го прифатил предлогот на ЕУ за спроведување на Договорот за нормализација на односите со Србија, но побарал де факто признавањето на Косово да го официјализира Србија, пренесува Инбокс7.
Во четвртокот, Борел беше домаќин на Курти и претседателот на Србија, Александар Вучиќ, во новата рунда разговори.
„Денеска со премиерот Курти и со претседателот Вучиќ се обидов да најдам решение за патот напред, врз основа на нашиот предлог. За жал, по долга средба, премиерот Курти не беше подготвен да продолжи со почеток на кредибилен процес за формирање на Асоцијација [општини со српско мнозинство во Косово]. Наместо тоа, тој инсистираше де факто признавањето да се формализира како прв чекор“, рече Борел.
„Се обидовме многу, но, за жал, денеска не беше можно да се скршат разликите“, рече тој, додавајќи дека Вучиќ го прифатил предлогот на ЕУ.
Борел појасни дека предлогот на европскиот блок е Договорот за нормализирање на односите да се спроведува паралелно од двете страни.
„Ова беше најдобриот компромис што можевме да го понудиме“, рече Борел, додавајќи дека тој е поддржан и од американските партнери.
Европскиот главен дипломат рече и дека нема напредок во проширувањето на ситуацијата на северот на Косово.
„Од страна на Косово се преземени некои чекори и ние ги поздравуваме. Некои, но не го исполни барањето за целосно продолжување“, рече Борел.
Вучиќ рече дека разговорите со Курти завршиле неуспешно, бидејќи Курти, според него, „го отфрлил европскиот предлог“.
Двајцата водачи се сретнаа во четвртокот во Брисел за прв пат по повеќе од четири месеци, како дел од дијалогот за нормализирање на односите.
„Сите имаме наши предлози, Албанците имаат нивни, ние имаме наши. На крајот ние како Србија го прифативме компромисниот предлог на ЕУ. Курти не сакаше да го прифати. Средбата е завршена“, изјави Вучиќ за новинарите.
На нивно прашање каков е предлогот на ЕУ, тој рече дека, пред се, се зборува за Заедницата на општините со српско мнозинство, „да видиме дали имаме сигурен процес или не“.
„Ако утврдиме дека процесот е сигурен и дека се движиме кон формирање на Заедницата на српски општини [мнозински] општини, истовремено би започнале со нашите обврски. Но, другата страна не прифати“, рече Вучиќ.
„Јасно е дека Курти едноставно го избегнува формирањето на Здружението… Ова е суштината на се“, рече тој.
За формирање на оваа асоцијација, Косово и Србија постигнаа договор уште во 2013 година, но тој никогаш не беше спроведен, поради загриженоста изразена во Приштина, за влијанието што оваа асоцијација би го имала врз функционалноста на државата.
Сметајќи дека нема договор, такво нешто „води само до поголеми проблеми“, рече Вучиќ, но додаде дека разговорите мора да продолжат.
Српскиот претседател рече дека на средбата се разговарало и за можноста за одржување нови избори на северот на Косово, област населена со мнозинство Срби.
Тој рече дека доколку албанските градоначалници на тамошните општини поднесат оставки, „ќе даде се од себе“ за српската заедница да учествува во новиот изборен процес, но истакна дека не може да дава ветувања во негово име.
„Пред се, загрижен сум. Под двајца, не сум несреќен – барем, задоволен сум што Србија ја покажа својата конструктивност, одговорност и волја да пристапи кон компромисни решенија… А, под три, уште повеќе ме загрижува положбата на српскиот народ на Косово, по се што видов и слушнав денеска“, рече Вучиќ, додавајќи дека, во последните два месеци, во Косово е зголемен бројот на инциденти.
Тој не прецизираше повеќе, но рече дека секако ја чека реакцијата на ЕУ.
Курти и Вучиќ претходно имаа одвоени средби со посредниците во дијалогот, шефот за надворешна политика на Европската унија, Жозеп Борел и со пратеникот на ЕУ за дијалогот Косово-Србија, Мирослав Лајчак.
Средбата се одржа во време на тензии на северот на Косово, каде живеат околу 50.000 Срби и го сочинуваат локалното мнозинство.
Ситуацијата таму е отежната од крајот на мај, кога групи Срби започнаа протести за да се спротивстават на сместувањето на албанските градоначалници во канцелариите на општините на север.
Владата на Косово го преполови присуството на полициски единици во општинските згради на северот и изрази подготвеност за организирање нови избори.