Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, се сретна со потпретседателот на САД, Џеј Ди Ванс, во Минхен – но нема да биде дел од разговорите со Русија следната недела.
Серија изјави од САД ја потресоа Минхенската безбедносна конференција минатата недела и предизвикаа несогласувања меѓу европските политичари што присуствуваа.
Како што пренесува BBC, американски и руски претставници се очекува да се сретнат следната недела во Саудиска Арабија за да започнат преговори за завршување на војната во Украина. Сепак, Украина и европските лидери не се поканети, и покрај нивните барања дека без нивно учество секое примирје би било неверодостојно.
Наместо тоа, тие ќе се состанат во Париз во понеделник на итен самит за конфликтот и безбедноста на континентот.
Ова се петте главни заклучоци од Минхен:
1. Крај на една ера
НАТО, основан во 1949 година со главна цел да ја спречи советската експанзија во Европа, денес брои 32 членки, вклучувајќи неколку држави од Источна Европа. Неговата основна спогодба предвидува дека напад врз една членка се смета за напад врз сите.
Но по оваа недела, безбедносната архитектура на Европа по Втората светска војна повеќе не е иста. Америка останува во НАТО, но Европа повеќе не може автоматски да се потпре на САД за својата одбрана.
Во Брисел, американскиот секретар за одбрана, Пит Хегсет, ги повика европските членки на НАТО значително да ги зголемат трошоците за одбрана, истакнувајќи дека тие ќе мора да обезбедат „преовладувачки“ дел од военото финансирање за Украина.
2. Промена на политиката кон Украина
САД и Русија се подготвуваат да постигнат договор за крај на војната во Украина, без разлика дали тоа им се допаѓа на Европа и Киев или не.
Како што пренесува BBC, разговорите во Саудиска Арабија ќе означат крај на тригодишната блокада на дијалогот со Владимир Путин, и покрај предупредувањата од Киев дека рускиот лидер не е доверлив партнер.
Овие преговори следуваат по телефонскиот разговор меѓу Доналд Трамп и Путин во средата. Американскиот државен секретар, Марко Рубио, ќе биде придружуван од советникот за национална безбедност, Мајк Волц, и специјалниот американски пратеник за Блискиот Исток, Стив Виткоф.
Претседателот Зеленски, кој повеќепати изјави дека нема да прифати никаков договор постигнат без учество на Украина, рече дека Киев не бил поканет на разговорите.
3. Поголеми трошоци за одбрана
Сите се согласуваат дека Европа мора брзо да го зголеми својот буџет за одбрана ако сака да се спротивстави на сè поагресивна Русија.
Минималниот праг на НАТО од 2% од БДП најверојатно ќе се зголеми на 3%, додека Русија троши повеќе од двојно од ова во процентуални термини.
Во јануари, Доналд Трамп ги повика европските членки на НАТО да издвојат 5% од својот БДП за одбрана. Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, исто така ги повика членките да ги зголемат своите воени трошоци.
Но, Европа веќе ја надмина САД во помошта за Украина, издвојувајќи 70 милијарди евра финансиска и хуманитарна помош, како и 62 милијарди евра воена помош. Ова се споредува со 64 милијарди евра воена помош од САД и 50 милијарди евра финансиска и хуманитарна помош.
4. Говорот на Џеј Ди Ванс
Американскиот потпретседател, Џеј Ди Ванс, во петокот одржа жесток говор во Минхен, критикувајќи ги европските политики. Како што пренесува BBC, многу делегати го нарекоа неговиот говор „несоодветен“ и „навредлив“.
Наместо да ја увери Европа дека САД нема да ја напуштат Украина, Ванс поголемиот дел од времето го помина обвинувајќи ги европските влади – вклучувајќи ја и Велика Британија – дека се откажуваат од своите вредности и ги игнорираат грижите на гласачите за миграцијата и слободата на говорот.
Говорот беше пречекан со тишина во салата и подоцна осуден од неколку политичари на конференцијата. Сепак, тој доби поддршка од некои кругови на двете страни на Атлантикот, а Доналд Трамп го нарече „блескав“.
5. Поделби и несогласувања
Додека конференцијата во Минхен беше фокусирана на геополитичките прашања, Доналд Трамп најави планови за воведување 25% тарифа за увоз на челик и алуминиум од март.
Овој потег беше уште еден показател за очигледните разлики меѓу ставовите на Вашингтон и Европа по неколку прашања, од трговијата до односите со Русија.
Велика Британија се обидува да најде баланс меѓу овие две страни, при што премиерот Киер Стармер изјави дека двете партнерства се важни и дека Британија „не бира помеѓу САД и ЕУ“.
Но, пораките од тимот на Трамп често се контрадикторни, при што ден по големите изјави, тие понекогаш се повлекуваат или менуваат.