Економскиот раст на Северна Македонија се очекува да се забави на 2,6% во 2025 година, пред благо закрепнување на 2,7% во 2026 година, соопшти Светска банка во петокот, предупредувајќи дека глобалната неизвесност и слабеењето на побарувачката во Европската Унија ќе влијаат врз целокупниот раст во Западен Балкан.
Во својот пролетен Економски извештај за Европа и Централна Азија, банката наведува дека растот во регионот на Западен Балкан – кој ги вклучува Албанија, Босна и Херцеговина, Косово, Црна Гора, Северна Македонија и Србија – ќе се забави на 3,4% во 2025–2026 година, по стабилизацијата на 3,9% во 2024 година.
„Во услови на геоекономска фрагментација и ослабен раст на клучните трговски партнери, одржувањето на инклузивен економски раст е сè поголем предизвик,“ изјави Антонела Басани, потпретседателка на Светска банка за Европа и Централна Азија.
Регионални прогнози
Северна Македонија: 2.6% во 2025, 2.7% во 2026
Косово: стабилен раст од 3.8%
Србија: 3.5% во 2025, 3.9% во 2026
Албанија: забавување на 3.2% во 2025
Црна Гора: 3.0% во 2025
Босна и Херцеговина: 2.7% во 2025
Според банката, растот во Северна Македонија во 2024 година е поддржан од приватната потрошувачка и стабилниот прилив на дознаки. Сепак, зголемените трговски бариери и намалувањето на побарувачката од ЕУ вршат притисок врз извозно-ориентираните сектори.
Инфлација и парична политика
Инфлацијата повторно зајакна низ регионот, достигнувајќи 5% на годишно ниво до февруари 2025 година, во споредба со 3,6% во средината на 2024 година, поттикната од повисоки цени на храна и услуги. Како резултат, централните банки, вклучително и Народната банка на Северна Македонија, го заострија монетарниот пристап.
Повик за структурни реформи
Светска банка нагласи дека средно-развиените економии, како Северна Македонија, мора да спроведат длабоки структурни реформи за да го зголемат потенцијалот за раст и да се доближат до висок приходен статус.
„Иновациите и поддршката за мали и динамични компании се клучни за зголемување на продуктивноста,“ рече Ивајло Изворски, главен економист на Светска банка за Европа и Централна Азија.
Извештајот повика на поголеми инвестиции во истражување и развој, подобрување на пристапот до долгорочно финансирање и венчур капитал, како и поддршка за развој на човечки капитал и дигитални вештини.