За прв пат во историјата – жена и маж од црна раса ќе летаат на Месечината со НАСА.
Организацијата го објави својот тим за претстојната мисија на Месечината, прославувајќи го рекордниот состав и признавајќи го ветувањето на НАСА за различност и застапеност – на Земјата и во вселената.
Тимот се состои од Рид Вајсман, командантот на мисијата, потоа Кристина Кох, која го држи светскиот рекорд за најдолг женски лет во вселената и наскоро ќе биде првата жена на Месечината, потоа Виктор Гловер, афро-американски поморски авијатичар и на крајот Џереми Хансен, канадски поранешен борбен пилот.
Патувањето – прво по повеќе од 50 години – треба да се случи на крајот на 2024 година, а вежбата со празна капсула веќе беше лансирана минатата година.
Четиричлениот тим ќе биде првиот што ќе лета со капсулата Орион на НАСА, како и првиот екипаж во програмата на НАСА за новата месечина, Артемис.
Орион ќе лансира од врвот на ракета Систем за вселенско лансирање од вселенскиот центар Кенеди на островот Мерит, Флорида.
Тие нема да слетаат директно на Месечината или одат во орбитата на Месечината, туку ќе летаат околу Месечината и ќе се вратат на Земјата.
Слетувањето на двајца астронаути на Месечината треба да се случи една година подоцна.
Присуството на Гловер во тимот е долгоочекуван чекор кон културната разновидност на просторот.
Според статистиката на НАСА, само 11,83 отсто од работната сила се Афроамериканци, само 5,79 отсто се Латиноамериканци, 6,25 отсто се азиски работници, додека белците сочинуваат 74,60 отсто од работната сила.
Од вкупната работна сила 35,52 отсто се жени, а 1,17 отсто се со попреченост.
Присуството на Кох во тимот, во меѓувреме, е голем чекор кон родовата еднаквост на работното место и голема пресвртница за НАСА, која од своето основање избра само 61 жена од своите 360 кандидати за астронаути.
Но, како што се развива програмата Артемис, се очекува уште поголем напредок, со потенцијал жена конечно да зачекори на Месечината.
Досега на Месечината стапнале 12 мажи, ниту една жена.
Со оглед на тоа што веќе го собори рекордот за најдолг лет во вселената, на прашањето како се чувствува како некој што ќе ги „скрши“ другите, таа скромно вели дека кога размислува за рекорди, не размислува за некое индивидуално достигнување.
– Размислувам за вредноста во инспирацијата и давање поглед на луѓето за она што е моментално најмодерно во нашето истражување. Моите чувства не се за деновите поминати во вселената или каде одам. Важно е што правиш со тоа време. И тоа секогаш ми беше целта на Меѓународната вселенска станица. Мојата желба за рекорди е секогаш тие што поскоро да се срушат, бидејќи тоа значи дека продолжуваме да ги поместуваме границите – нагласува Кохова.
На прашањето зошто на жените им требаше толку време да одат во вселената, а уште повеќе да бидат на првата мисија на Месечината, астронаутката потсетува дека последните мисии на Месечината биле пред повеќе од пет децении и во сосема поинакво време.
– Но, со задоволство можам да кажам дека НАСА одамна донесе одлука дека е важно да го претставува целото човештво на нашето истражувачко патување. И денес, основните астронаути навистина изгледаат како целото човештво, и прилично е јасно дека каков тип на екипаж ќе изберат за оваа мисија, тие ќе ја имаат таа карактеристика. И јас сум среќна поради тоа. Најдобар начин да се биде успешен е да се погрижиме секој со придонес и талент да биде дел од тимот – нагласи Кохова.
Ова е втор лет на астронаутката во вселената. Првиот престој во вселената траеше дури 11 месеци на Меѓународната вселенска станица.
На прашањето какво е чувството да се биде во вселената и дали тоа го става животот во сосема поинаква перспектива, Кохова одговара потврдно.
– Апсолутно. Имајќи ја привилегијата да погледнете наназад кон Земјата од вселената, ви дава перспектива што ниту едно друго искуство што сум го доживеала не може – да ја видите Земјата како што изгледа во пространоста на универзумот.
Кога ќе ја видите тенката сина линија на атмосферата, навистина сфаќате дека сме многу повеќе слични отколку што сме различни, дека сите се потпираме на истите работи за да не одржуваат живи и среќни, и дека сите линии, граници, разграничувања кои ние правиме – кои се создадени од човекот – и тие не постојат во апсолутна смисла.
Земјата е едно место каде сите сме обединети како едно човештво – подвлекува астронаутот.
Кохо отсекогаш сонувал да оди во вселената.
Уште во градинка им кажала на своите учителки дека сака да биде астронаут.
На прашањето што би им кажала на другите жени кои сакаат да се вклучат во таа професија, таа едноставно одговара дека нејзината порака до сите жени е иста како и до секоја која бара сон.
– Следете ги вашите страсти за да бидете сигурни дека, кога ќе го погледнете својот живот и ќе го мапирате, тогаш кога ќе се најдете на таа голема крстосница, ќе го изберете патот што навистина одговара на она што го сакате. Исто така, правете го она што ве плаши – не бегајте од работи за кои мислите дека не ви се достапни. Начинот на кој можете да постигнете најголемо исполнување и да придонесете најмногу за светот е да тргнете по тие работи, да трчате кон она што ве плаши. И се кревате меѓу себе, ги поддржувате луѓето околу вас. Ќе откриете дека можете да направите многу повеќе отколку што некогаш сте мислеле дека можете!
Од 90-тите, како електро инженер по физика, Кристина често била единствената жена на часовите што ги посетувала, а потоа станала уште поредок пример на професорка во таа област.
Кога станала астронаут, таа главно била единствената жена на техничките состаноци.
Но, таа верува дека тоа ја направило посилна.
На прашањето како реагирала кога дознала дека оди на мисија на Месечината, таа вели дека не го крие изненадувањето, особено што „сцената“ ќе ја дели со првиот „обоен“ колега во истата мисија.
– Апсолутно е возбудливо. Мислам дека вистинската работа за која треба да бидеме возбудени и да славиме е одлуката да се оди за секого и од секого, знаеме дека тоа е исто толку важно како и техничките аспекти на оваа мисија. За да одговориме на повикот на човештвото, мора да го однесеме целото човештво на тоа патување – заклучува Кох и нагласува дека најмногу се радува на тимската работа на оваа мисија.
– Најмногу сум возбудена што за прв пат ставаме луѓе на ракетата Space Launch System и вселенското летало Орион, и што ќе најдеме работи што не ни знаеме дека ќе ги најдеме. И дека ќе ја дизајнираме најефикасната мисија Артемис III, првата човечка мисија на НАСА на јужниот пол на Месечината, дека ќе летаме и ќе носиме луѓе на површината на Месечината во иднина. Фактот дека минуваме низ тие нерамнини и го сфаќаме сето тоа заедно како тим е дефинитивно она што најмногу ме возбудува.