Претседателот на САД, Доналд Трамп, во неделата се повлече од заканата дека ќе воведе 50% царини на увозот од Европската унија од 1 јуни, продолжувајќи го рокот до 9 јули за да му се даде шанса на дијалогот меѓу Вашингтон и 27-члениот блок.
Одлуката предизвика раст на европските берзи во понеделник. Еврото достигна највисоко ниво во однос на доларот од крајот на април, додека европските акции ги повратија загубите од претходната сесија.
Во петокот, Трамп најави дека препорачал 50% царини, разочаран од бавниот напредок во трговските разговори со ЕУ – потег што предизвика потреси на глобалните пазари и го интензивираше трговскиот конфликт со сојузниците на Вашингтон.
Два дена подоцна, омекнувањето на ставот претставуваше уште едно привремено повлекување во неговата непредвидлива трговска политика, што уште еднаш потсети на нестабилноста на одлуките што ги загрижуваат и инвеститорите и политичарите.
Трамп се согласи да го одложи рокот по телефонски повик од претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, која побара повеќе време за постигнување договор.
„Имавме многу добар повик, и се согласив да го поместам рокот“, изјави Трамп пред да се врати во Вашингтон по викендот во Њу Џерси. „Таа рече дека ќе се собереме брзо и ќе видиме дали можеме да најдеме решение.“
Фон дер Лајен напиша на социјалната мрежа X дека имала „добар повик“ со Трамп и дека ЕУ е подготвена да постапи „брзо и решително“.
„За да постигнеме добар договор, ќе ни биде потребно време до 9 јули“, додаде таа.
Автомобилската и луксузната индустрија предничи во растот
Во април, Трамп постави 90-дневен рок за преговори, кој требаше да истече на 9 јули. Но, во петокот рече дека повеќе не е заинтересиран за договор.
Според извори запознаени со разговорите, Вашингтон бара еднострани отстапки од Брисел за поголем пристап на американските компании, додека ЕУ инсистира на заемно корисен договор.
ЕУ веќе се соочува со 25% царини за челик, алуминиум и автомобили, како и со т.н. „реципроцитетни“ царини од 10% за речиси сите други производи – давачка која, без договор, од јули може да порасне на 20%, а евентуално и на 50%.
Зголемените царини може да ги погодат германските производители на автомобили BMW и Porsche, италијанското маслиново масло и француските луксузни брендови како LVMH и Hermès, предупредуваат аналитичари.
Паневропскиот индекс STOXX 600 порасна за 1% до 07:10 GMT, откако беше одложен американскиот рок. Во петокот, индексот загуби 0.9% поради изненадната најава на Трамп.
Подиндексот за автомобилска индустрија (.SXAP) се зголеми за 1.4%, додека акциите на луксузните компании и банките исто така остварија добивки. Цените на нафтата исто така благо пораснаа.
Американските и европските акции забележаа пад во петокот, а доларот ослабе, откако Трамп објави план за нови царини.
Иако неговите трговски политики создадоа глобални потреси, Трамп од април омекнува дел од реториката и склучи договор со Обединетото Кралство, а води разговори и со Кина.
Но, напредокот со ЕУ останува ограничен, што ја зголемува фрустрацијата на Белата куќа и го продлабочува раздор со Европа поради ставот „Америка прва“ и долготрајната зависност на ЕУ од САД во безбедносната сфера.