Колку се усогласени високообразовните програми со пазарот на трудот? Колку универзитетите навистина се во служба на студентите и со ова во служба на динамиката на пазарот на трудот?
Одговорот на овие прашања може да се најде во последните податоци на Државниот завод за статистика (ДЗС), каде се евидентирани над 10 илјади нови вработувања, додека 110 илјади се евидентирани како невработени.
Експертите велат дека е време за надградба на сегашните образовни системи, кои во најголем број случаи се шематски и некреативни. Според нив, потребна е промена на наставните планови и програми за настава, што нема да биде импровизација, туку вистински бран на реформи и развој врз основа на социо-културни студии и модели кои произлегуваат од слични успешни искуства.
Ректорот на Универзитетот на Југоисточна Европа, академик Абдулменаф Беџети, нагласува дека е важно да се создадат нови структури и нуди да се поттикнат студентите да учат повеќе во областите што ги бара пазарот на трудот.
„Потребно е да се избегнуваат теоретизирање и механички читања и да се фокусираме на развојот на креативното размислување. Важно е студентите да имаат можност да развијат вештини за да бидат подготвени за барањата на пазарот на трудот“, нагласува Беџети.
Беџети вели дека грижата за соодветноста на подготвените профили со компетенциите што ги бара пазарот на трудот е важно прашање за кое се разговарало во последните 3-4 години. Тој нагласува дека стопанските здруженија и пазарот на труд повикале да се подобри подготовката на студентите според барањата и вештините што ги бара пазарот на трудот.
„Втор проблем е што повеќето студенти студираат социо-економски, хуманитарни и филолошки области и науки, додека техничките и точните науки кои ги бара пазарот на трудот се помалку преферирани. Ова предизвикува продлабочување на јазот меѓу побарувачката и понудата на пазарот на трудот. Но, позитивен аспект на ваквата состојба е што здруженијата и стопанските тела повикуваат на промени и се закануваат дека нема да плаќаат даноци доколку не се обезбеди подготовка на потребните профили“, вели Беџети.
Ректорот на тетовскиот универзитет Јусуф Зејнели нагласува дека универзитетот што го води ќе ја подготви и финалната стратегија за соработка со сите компании во земјава, за да се види кои се барањата на пазарот на трудот воопшто.
„Тоа ќе биде една од новитетите, затоа што тука треба да имаме посебен пристап, постепено ќе ја подготвуваме стратегијата за соработка, посетите со сите гигантски компании во земјава и други, да видиме какви се барањата на пазарот работа воопшто. како и каде особено треба да биде фокусот на универзитетот“, нагласува Зејнели.
Во однос на прилагодување на универзитетите кон потребите на пазарот, тука е и проектот „Застапување за инклузивен развој“, финансиски поддржан од Владата на Швајцарија преку програмата Цивика мобилитас.
Проектот се спроведува од декември од страна на Форумот за разумни политики (ФРП), во партнерство со Институтот за општествени и хуманистички науки-Скопје (ИССХ) и Балканскиот институт за регионална соработка (БИРС).
Главната цел на проектот е да се подигне свеста за важноста на спроведувањето на Болоњскиот процес, особено за неговата фундаментална вредност – мобилноста, како предуслов за спроведување на меѓусекторско планирање на високото образование и научната дејност во економската област.
Текстот е работен во рамки на проектот „Застапување за инклузивен развој“, финансиски поддржан од Владата на Швајцарија преку програмата Цивика мобилитас.
Содржината на овој текст е единствена одговорност на Форум за разумни политики, ИОХН и БИРС и на ниту еден начин не може да се смета дека ги одразува гледиштата на Владата на Швајцарија, Цивика мобилитас, или организациите што ја спроведуваат.
