Комитетот за надворешни работи на Европскиот парламент усвои извештај во кој се поздравува силната посветеност на Албанија за членство во Европската унија, но се нагласува итна потреба од продлабочување на клучните реформи.
Извештајот, кој беше усвоен со 57 гласа „за“, 11 „против“ и 6 воздржани, ја истакнува широката политичка согласност и силната јавна поддршка за евроинтеграција, како и целосното усогласување на Албанија со надворешната и безбедносната политика на ЕУ.
Реформа на правосудството, борба против корупцијата и слобода на медиумите
Евродепутатите ја поздравуваат целта на Тирана за затворање на пристапните преговори до 2027 година, но предупредуваат дека натамошниот напредок бара засилување на реформите. Клучни приоритети се зајакнување на независноста на судството, борбата против корупцијата и организираниот криминал, како и заштитата на основните права.
Во извештајот се нагласува дека зголемувањето на медиумскиот плурализам и транспарентноста е суштинско за обновување на довербата на граѓаните во институциите.
Политички дијалог и надворешни влијанија
Комитетот ја забележува постојаната политичка поларизација во земјата и повикува на поконструктивен и инклузивен дијалог меѓу политичките чинители. Евродепутатите изразуваат сериозна загриженост за злонамерното странско влијание, особено од извори поврзани со Кремљ, што ја загрозува демократијата и европската перспектива на Албанија.
Тие повикуваат на зголемена институционална отпорност против злоупотреби со политичко финансирање, медиумска манипулација и сајбер закани.
Поддршка преку фондови на ЕУ и институционално присуство
Во извештајот се поздравува новиот Инструмент за реформи и раст на ЕУ во износ од 922 милиони евра наменет за Западен Балкан, кој ќе ја поддржи реформската агенда на Албанија по исполнување на условите.
Отворањето на Канцеларија за врска на Европскиот парламент во Тирана се смета за клучен чекор во продлабочувањето на врските со локалните институции и граѓанското општество во регионот.
Изборен процес и предизвици во правдата
Извештајот ги опфаќа парламентарните избори од мај 2025 година, оценувајќи ги како конкурентни, но спроведени во длабоко поларизирана атмосфера, со загриженост за користење на државни ресурси.
Евродепутатите ги повикуваат политичките партии во Албанија да се заложат за сеопфатна изборна реформа, во согласност со препораките на ОБСЕ/ОДИХР и Венецијанската комисија.
Напредокот во реформите во правосудството и истрагите за висока корупција е поздравен, иако политичкото влијание останува предизвик. Се потенцира потребата од натамошна заштита на судската независност и зголемување на отчетноста.
Албанија како „главен кандидат“
„Албанија со гордост може да се нарече ‘главен кандидат’ за членство во ЕУ, делумно поради широка јавна поддршка,“ изјави известувачот Андреас Шидер (С&Д, Австрија).
„Но, сè уште не сме на целта. Мора да го задржиме темпото на реформи, да се бориме против корупцијата, да го зајакнеме владеењето на правото и да го прошириме економскиот и социјалниот модел,“ додаде тој.
Извештајот ќе биде ставен на гласање на следната пленарна седница на Европскиот парламент.